Η υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών στην αγροτική παραγωγή μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός συστήματος τροφίμων περισσότερο βιώσιμου και αποτελεσματικού. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από έκθεση με τίτλο «Μετασχηματίζοντας τη γεωργία μέσω ψηφιακών τεχνολογιών» που συντάσσει και δημοσιεύει η Deloitte, σε συνεργασία με την εταιρεία SCiO.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη, το Internet of Things, το blockchain και άλλες ψηφιακές τεχνολογίες αξιοποιούνται πλέον στην αγροτική παραγωγή, αλλά και στο σύνολο της αλυσίδας αξίας, καθώς παρέχουν λύσεις για την αντιμετώπιση σειράς προκλήσεων όπως η έλλειψη εργατικού δυναμικού, η ακρίβεια πρόβλεψης, η μείωση της σπατάλης και η διαχείριση του συνόλου της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ενδεικτικά, η χρήση συστημάτων γεωργίας ακριβείας, ρομποτικής και drones αυξάνει την παραγωγή και βελτιστοποιεί τη χρήση των πόρων, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τη σπατάλη και εξασφαλίζει την ιχνηλασιμότητα και την ποιότητα των τροφίμων.
Μία σειρά mega-trends δημιουργούν προκλήσεις για το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων και απαιτούν την αναθεώρηση των προτεραιοτήτων και του λειτουργικού μοντέλου του αγροτικού κλάδου. Η συνεχής αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού που αναμένεται να φτάσει τα 2,5 δισ. το 2050, η μείωση των φυσικών πόρων και η κλιματική αλλαγή κάνουν επιτακτική την ανάγκη προσαρμογής του αγροτικού κλάδου στις νέες συνθήκες. Ταυτόχρονα, οι καταναλωτές δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη βιωσιμότητα, υιοθετούν καταναλωτικές συνήθειες πιο φιλικές προς το περιβάλλον, ενώ ενδιαφέρονται περισσότερο για την προέλευση των προϊόντων.
Σε αυτό το περιβάλλον, οι παραγωγοί, οι εταιρείες και οι φορείς που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό τομέα καλούνται να διαμορφώσουν εγκαίρως τις στρατηγικές τους για να ανταποκριθούν στις ραγδαίες αλλαγές και να διατηρήσουν το παγκόσμιο ανταγωνιστικό αποτύπωμά τους. Οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να διαμορφωθούν με στόχο την επίτευξη ευρέως αποδεκτών ζητουμένων, όπως:
– Η οικονομική και κοινωνική ενσωμάτωση όλων των «παικτών» του συστήματος τροφίμων, ειδικά των μικρών παραγωγών, των γυναικών και των νέων. Σήμερα, 800 εκατ. άνθρωποι στον αγροτικό τομέα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
– Η αποτελεσματικότητα, ώστε να διασφαλίζεται η επάρκεια των τροφίμων για τον παγκόσμιο πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί αύξηση της παραγωγής κατά 60% για να τραφεί ο παγκόσμιος πληθυσμός έως το 2050.
– Η βιωσιμότητα, ελαχιστοποιώντας τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, διατηρώντας τους φυσικούς πόρους και βελτιώνοντας την ανθεκτικότητα απέναντι σε μελλοντικές προκλήσεις. Σήμερα, 70% της κατανάλωσης νερού και 30% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχονται από τον αγροδιατροφικό τομέα.
– Η προώθηση της κατανάλωσης ποικιλίας υγιεινών, θρεπτικών και ασφαλών τροφίμων, τη στιγμή που 2 δισ. άνθρωποι παγκοσμίως υποσιτίζονται.
Η καινοτομία και η τεχνολογία έχουν προχωρήσει, με πολλές λύσεις να εφαρμόζονται ήδη στην αγροτική παραγωγή, κυρίως από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι εφαρμογές αγροτικής τεχνολογίας (Agricultural Technology – AgTech) έχουν ήδη συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας και στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Οι βασικές τεχνολογίες που λειτουργούν ως καταλύτης στην επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence – ΑΙ) στη γεωργία είναι:
– Ρομποτική/ drones: Οι εξελίξεις στην πλοήγηση και την αναγνώριση, καθώς και η μείωση του κόστους, επέτρεψαν τη χρήση των ρομπότ για σχετικά πολύπλοκες εργασίες, όπως ο ψεκασμός και το ξεχορτάριασμα, η συγκομιδή φρούτων και καρπών με κέλυφος και η παρακολούθηση των καλλιεργειών. Τα ρομπότ γίνονται φθηνότερα και ευκολότερα στη χρήση, διευκολύνοντας έτσι την εισαγωγή τους σε ένα ευρύ φάσμα γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η χρήση drones που αξιοποιούν τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη λύση έως το 2023.
– Αισθητήρες: Η κάλυψη και η πολυπλοκότητα των αισθητήρων για γεωργικές εφαρμογές αυξάνονται συνεχώς, με ταυτόχρονη μείωση του κόστους του εξοπλισμού, της εγκατάστασης και της συντήρησης. Παράγοντες όπως τα επίπεδα υγρασίας, το φως του ήλιου, η ταχύτητα του ανέμου και άλλα μετριούνται ήδη συστηματικά.
– Cloud computing: Η μείωση του κόστους πρόσβασης σε ισχυρά data centers επέτρεψε στους παραγωγούς να συλλέγουν, να αποθηκεύουν και να αναλύουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων χωρίς την ανάγκη κατασκευής και συντήρησης δαπανηρών mainframes. Αυτές οι δυνατότητες ενισχύονται περαιτέρω μέσω της συνδεσιμότητας.
– Blockchain: Η εκτεταμένη χρήση του παγκοσμίου ιστού, σε συνδυασμό με την απαραίτητη υποδομή και τις δυνατότητες κρυπτογράφησης, επιτρέπουν την καταγραφή και την ανταλλαγή πληροφοριών με ασφάλεια και διαφάνεια, με πλεονεκτήματα για την αλυσίδα εφοδιασμού.
Αυτές οι τεχνολογίες επιτρέπουν μια εκτεταμένη συλλογή δεδομένων, τα οποία -μέσω γεωργίας ακριβείας- επιτρέπουν στους αγρότες να μεγιστοποιούν τις αποδόσεις με ελάχιστους πόρους, μειώνοντας ταυτόχρονα τις συνολικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.