Άρθρο του Σταύρου Καραΐνδρου
Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα για να αποφύγουμε και τις παρεξηγήσεις. Η Κρήτη πάσχει από δρόμους, από καλούς δρόμους. Το “καλό” ορίζεται ως προς την ποιότητα και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Για παράδειγμα, η Κρήτη δεν έχει Αττική Οδό. Ούτε Εγνατία ούτε Ιονία.
Η Κρήτη, όμως, έχει και κάτι άλλο που αποτελεί χαρακτηριστικό όλων των Ελλήνων οδηγών. Έχει τους “μάγκες της ασφάλτου”. Έχει αυτούς που θεωρούν εαυτούς καλούς οδηγούς και πιάνουν το τιμόνι θεωρώντας πως οι δρόμοι είναι δικοί τους. Τρέχουν, δεν προσέχουν, δεν σέβονται, πίνουν, δεν φορούν κράνη και ζώνες ασφαλείας. Γενικά “δεν”.
Εδώ, λοιπόν, γεννάται το ερώτημα: “ποιος έχει την ευθύνη για τα τροχαία; Η οδηγική παιδεία ή οι κακοί δρόμοι;”. Η εύλογη απάντηση είναι ο συνδυασμός των δύο. Αν, όμως, θα έπρεπε να καταθέσω προσωπική άποψη, θεωρώ πως το μεγαλύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με το οδηγικό μας DNA. Ωστόσο, δέχομαι την κουβέντα για τους κακούς δρόμους, το τραγικό οδικό δίκτυο. Δέχομαι αυτούς φωνάζουν γιατί καθημερινά θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους οδηγώντας σε σκοτεινούς δρόμους, με δύσκολες στροφές και με το ερώτημα να πλανάται πάνω από το κεφάλι τους: “Ηταν δύσκολο για τους υπεύθυνους να τοποθετήσουν φώτα στο δρόμο;”
Την απάντηση την είχε δώσει ο Ιαβέρης, ο μοναδικός ίσως Έλληνας, τούτη τη στιγμή, που προσπαθεί να αφυπνίσει τον κόσμο σχετικά με την οδηγική συμπεριφορά. Με το γνωστό ωμό και κάποιες φορές γλαφυρό τρόπο, είχε απαντήσει χαρακτηριστικά σε συνέντευξη που παραχώρησε πριν από λίγους μήνες στο Voucher Ergasia: “Ποιος φταίει για το δίκτυο; Ποιος φταίει, μωρέ, για τους δρόμους; Μόνοι τους φτιάχτηκαν οι δρόμοι; Τι είναι το δίκτυο; Χορτάρι να φυτρώνει μόνο του; Γιατί οι κατασκευαστές παραδίδουν δρόμους με κακοτεχνίες; Κι αυτός που τους παραλαμβάνει γιατί το κάνει; Δεν τον νοιάζει αν θα σκοτωθεί κόσμος; Γιατί ο οδηγός που ξέρει ότι ο δρόμος είναι κακός, τρέχει και δεν φυλάγεται; Η μόνη ατυχία είναι να οδηγάς και σου πέφτει ένας μετεωρίτης στο κεφάλι. Ολα τα άλλα είναι βλακείες!”
Θέλετε να πούμε τα πράγματα όπως είναι; Ποιος μας έμαθε να οδηγάμε; Ποιος πραγματικά ασχολήθηκε ώστε να μας μεταδώσει από μικρά παιδιά τη σωστή οδηγική παιδεία ώστε να μη γίνουμε εγκληματίες με όπλο ένα τιμόνι; Κανείς!
Παίρνουμε το δίπλωμα και όλα είναι κορώνα-γράμματα. Μπορεί να γίνουμε εγκληματίες, μπορεί να γίνουμε υπόδειγμα οδηγών. Ουδείς μάς έμαθε να είμαστε, όμως, μόνο το δεύτερο. Λάδι μάς έμαθαν να δίνουμε για να περάσουμε. Με δύο εξεταστές στο πίσω κάθισμα που το μοναδικό που πραγματικά τους ενδιέφερε είναι αν θα κάνεις σωστά την οπισθογωνία. Η οποία οπισθογωνία, ειρήσθω εν παρόδω, δεν επιτρέπεται.
Κι εδώ θα χρησιμοποιήσω ξανά μία αποστροφή της συνέντευξης του Ιαβέρη. Λόγια που αναδεικνύουν το πρόβλημα: “Είναι θέμα παιδείας. Το δίπλωμα είναι σταμάτα-ξεκίνα, παρκάρισμα και οπισθογωνία. Με τις εξετάσεις για δίπλωμα βγάζουμε παρκαδόρους, όχι οδηγούς. Είναι θέμα παιδείας! Πρέπει να αλλάξουν όλα τα συστήματα του κράτους! Από το σπίτι πρέπει να ξεκινήσουν όλα. Από την οικογένεια, από το σχολείο. Εκεί είναι η βάση του προβλήματος. Στα 18, δηλαδή, θα ξεκινήσεις να γίνεις άνθρωπος; Δηλαδή στα 6 σου είσαι καλός; Με το ποδήλατο και το πατίνι είσαι καλός;”
Καταλαβαίνω πως πάει να γίνει μεγάλο πολιτικό ζήτημα το οδικό δίκτυο της Κρήτης. Καταλαβαίνω και σέβομαι την ανάγκη να εκμεταλλευτούν αυτή την κακή συγκυρία μήπως και κάποιος αξιωθεί να ασχοληθεί σοβαρά με το συγκεκριμένο πρόβλημα.
Σαράντα νεκροί σε τροχαία μέσα σε 9 μήνες είναι τρομακτικό νούμερο. Είναι απολογισμός πολέμου, είναι γενοκτονία! Στην Ελλάδα τούτο το φαινόμενο το αντιμετωπίζουμε ως αφορμή για clickbaits. “Απίστευτο”, “σοκαριστικό”, “τρομακτικό”. Ξεχνιέται την επόμενη μέρα από τους αιμοδιψείς αναγνώστες, το απορροφά η καθημερινότητα, το πνίγει η ανάγκη να βρεθεί κάποια άλλη “ανατριχιαστική” είδηση.
Το πρόβλημα, όμως, παραμένει. Σαν μαύρη σκιά στη γωνία, ο θάνατος παραμονεύει. Και δεν φταίνε μόνο οι δρόμοι. Φταίει το κακό μας το κεφάλι, φταίει το γεγονός πως η οδήγηση μετατράπηκε σε μονάδα μέτρησης ανδρισμού.
Οι επόμενοι οδηγοί αντιγράφουν τον μπαμπά, γίνονται το ίδιο επιθετικοί και μεγαλώνουν με τη νοοτροπία του “ωχαδερφισμού”. Θα πιουν το ποτηράκι παραπάνω γιατί “έλα μωρέ, δεν με πειράζει το ποτό”, δεν θα βάλουν ζώνη γιατί “έλα μωρέ, τι θα πάθω για 3 χιλιόμετρα απόσταση”, θα τρέξουν πάνω από το όριο γιατί “είναι ευθεία, τι μπορεί να μου συμβεί”, θα περάσουν ένα STOP ή ένα κόκκινο φανάρι γιατί “έλα μωρέ, δεν ερχόταν κανείς”.
Οδηγική παιδεία λέγεται αυτό. Αμυντική οδήγηση. Άγνωστες λέξεις στους Έλληνες οδηγούς. Στους περίφημους “κάγκουρες” της ασφάλτου, σε όλους αυτούς που δημιουργούν στους ελληνικούς δρόμους εγκλήματα κατά συρροή.
Προτού, λοιπόν, βρούμε την εύκολη δικαιολογία περί οδικού δικτύου και προτού αρχίσουμε την μεμψιμοιρία για την ξεχασμένη, από την Πολιτεία, Κρήτη, ας κοιταχτούμε στον καθρέπτη κι ας αναλογιστούμε τις δικές μας ευθύνες. Είμαστε καλοί οδηγοί ή πίσω από το τιμόνι μεταμορφωνόμαστε σε serial killers; Οδηγούμε αμυντικά; Σεβόμαστε τους γύρω μας; Ακολουθούμε πιστά τους Κώδικες Οδικής Κυκλοφορίας; Κάνουμε τακτικά service στα ΙΧ; Αν οι περισσότερες απαντήσεις στα παραπάνω είναι “όχι”, τότε το χάσαμε το παιχνίδι.
Για επιμύθιο, μία ατάκα του Ιαβέρη που πρέπει να είναι σφηνωμένη στο μυαλό του καθενός. Μία ατάκα που περικλείει το όλο θέμα με λίγες λέξεις: “Αν έχεις αυτοεκτίμηση, κάθε φορά που φεύγεις από το σπίτι σου να κοντοστέκεσαι στην πόρτα και να σκέφτεσαι αυτή την αγκαλίτσα που θα σε περιμένει όταν γυρίσεις. Να σκέφτεσαι να μην προκαλέσεις καμιά δυστυχία στο δρόμο. Η Ελλάδα δεν πάσχει από καλούς οδηγούς, αλλά από καλούς ανθρώπους”.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Συνέντευξη Ιαβέρη στο Voucher Ergasia: “Ο Έλληνας οδηγός είναι ανάγωγος και εγκληματίας”