«Πάλι δεν θα το αφήσει ολοήμερο», μου είπε η συνάδελφος ένα πρωινό του Οκτώβρη, με το που διάβηκα το κατώφλι του σχολείου. Ήξερα πολύ καλά τι σήμαινε αυτό – το μοναδικό κοκκινομάλλικο πεντάχρονο κοριτσάκι της τάξης μας θα έφευγε με το τέλος του πρωινού ωραρίου και θα έχανε όλη την πρόβα για τη γιορτή, για την οποία ήμουν εγώ υπεύθυνη.
«Αύριο θα έρθω νωρίτερα να μιλήσω στην μαμά, απάντησα ενοχλημένη. Δε γίνεται άλλο αυτό. Από την αρχή της χρονιάς έχει λείψει πάρα πολλές μέρες από το πρωινό πρόγραμμα του σχολείου και από το ολοήμερο τις περισσότερες. Το παιδί έχει χάσει πολλά και φαίνεται πως δεν αναπληρώνονται στο σπίτι. Το σχολείο του κάνει καλό, γιατί δεν το φέρνει όπως πρέπει;»
«Ε, όλο και κάποιος λόγος θα υπάρχει και τώρα, συμπλήρωσε την σκέψη μου η συνάδελφος. Πότε μια ίωση, πότε σκέτο κρύωμα, πότε είναι καλά αλλά τα υπόλοιπα άρρωστα και να μην κολλήσει, πότε αποκοιμήθηκε, πότε κρύωνε πολύ, πότε βγήκε διάλειμμα χωρίς μπουφάν και κρύωσε, πότε βγήκε με το μπουφάν και ίδρωσε, πότε είχαν ψείρες τα παιδιά, πότε βρέχει, πότε χιονίζει, πότε λιακάδα…». Άπειρες δικαιολογίες για τις συνεχείς απουσίες του παιδιού από το σχολείο.
Στο σχόλασμα, η μαμά της μικρής ήρθε από τις πρώτες και συμφώνησε να μείνει για να μιλήσουμε. Αφού έφυγαν όλα τα παιδιά, της ζήτησα να περάσουμε στο γραφείο μου για να είμαστε πιο άνετα. Η μικρή έμεινε να παίξει στην τάξη της η οποία βρισκόταν απέναντι από το γραφείο και μπορούσαμε να την παρακολουθούμε. Η μαμά δεν την έχανε από τα μάτια της. Ξεκίνησα πρώτη.
– Ξέρετε, η μικρή έχει κάνει ήδη πάρα πολλές απουσίες από το σχολείο. Κανονικά θα έπρεπε να το αναφέρουμε στο γραφείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ως σημαντικό γεγονός καθώς η φοίτηση για τα νήπια είναι υποχρεωτική. Αν λείψει άλλο τόσο, θα πρέπει να επαναλάβει την τάξη.
Μάλιστα. Υπάρχει αυτή η περίπτωση;
-Σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, ναι. Ωστόσο, άλλο είναι αυτό που με απασχολεί περισσότερο. Το παιδί έχεις κάποιες αδυναμίες στην ομιλία, την γραφή αλλά και στην κοινωνικοποίησή του με τα άλλα παιδιά. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί λόγω των απουσιών δυσκολεύεται να ενταχθεί κάθε φορά εκ νέου στην ομάδα. Όμως και κινητικά, ακόμη δεν μπορεί να συντονίσει τις κινήσεις του σώματός της. Στις δραστηριότητες φυσικής και μουσικοκινητικής αγωγής, αποσύρεται πολύ εύκολα επειδή δυσκολεύεται. Γνωρίζω ότι δεν παρακολούθησε πέρυσι ως προνήπιο και σε σύγκριση με τα άλλα παιδιά ήταν πιο πίσω σε διάφορους τομείς από την αρχή της χρονιάς, αλλά οι συνεχείς απουσίες δυσκολεύουν την κατάσταση. Τώρα, αναφορικά με τη γιορτή, της έδωσα τον πρωταγωνιστικό ρόλο αφού με είχατε διαβεβαιώσει πως θα παρακολουθεί τις πρόβες. Πραγματικά όμως, αυτό είναι το λιγότερο σημαντικό στην όλη κατάσταση.
Δεν πρόλαβα να συνεχίσω τον μονόλογο, όταν με διέκοψε η μητέρα, βουρκωμένη. Το να ακούει κάποιος ότι το παιδί του υστερεί σε κάτι δεν είναι καθόλου ευχάριστο με όποιον τρόπο κι αν το πεις.
– Καταλαβαίνω τι μου λέτε. Το έχω αντιληφθεί κι εγώ. Όμως φοβάμαι τόσο πολύ όταν την φέρνω στο σχολείο και δεν την έχω κοντά μου να την προσέχω. Κάθε πρωί μετρώ τις ώρες να γίνει μεσημέρι να έρθω να την πάρω, να δω τι κάνει, πώς είναι. Ξέρετε, την γέννησα στα 42 μου, μετά από δέκα χρόνια προσπαθειών, με φάρμακα, εξωσωματικές, πόνο σωματικό και ψυχικό, και μετά από ένα πολύ δύσκολο εφτάμηνο ακινησίας που το πέρασα ξαπλωμένη στο κρεβάτι. Μόνο για τουαλέτα σηκωνόμουν. Όταν γέννησα ήταν τόσες οι επιπλοκές που το μωρό μπήκε στην θερμοκοιτίδα κι εγώ για τρεις μέρες χαροπάλευα. Όταν συνήλθα δεν είχα άντρα και δεν ήξερα αν είχα και μωρό.
Ο σύζυγός μου έπαθε ανακοπή καρδιάς όταν του μετέφεραν τα νέα για μας. Την έπαθε μέσα στο νοσοκομείο κι όμως δεν μπόρεσαν να τον κρατήσουν στην ζωή. Είχε ένα πρόβλημα εκ γενετής που όμως δεν το γνωρίζαμε. Άλλους συγγενείς δεν έχω. Το μόνο που έχω σ’ αυτήν την ζωή είναι αυτό το κοριτσάκι. Μόνη μου παλεύω να το μεγαλώσω κάνοντας δύο δουλειές και την παίρνω μαζί μου στα σπίτια που καθαρίζω αλλά και στο γραφείο που εργάζομαι τα πρωινά. Μου λέτε έχει πρόβλημα ομιλίας και γραφής, όμως τα χέρια της πιάνουν- ξέρει ήδη να ράβει και να ξηλώνει και να χειρίζεται το ψαλίδι.
Σε αυτό το σημείο τα βουρκωμένα μάτια της μητέρας έγιναν δάκρυα ενώ εγώ από το σοκ αυτών που άκουγα δεν μπορούσα να αρθρώσω λέξη. Τί μπορείς να πεις σ’ αυτήν την μητέρα; Σας καταλαβαίνω; Με ποια ιδιότητα; Υπομονή και κουράγιο; Λόγια του αέρα μιας συμπαράστασης που δεν μπορείς πραγματικά να δώσεις. Μου πήρε αρκετά λεπτά να βάλω το μυαλό μου σε τάξη ενώ η ίδια σκούπιζε τα δάκρυά της και ζητούσε συγγνώμη για την τροπή της συζήτησης.
Μιλώντας της πολύ ειλικρινά, της είπα πως το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να βοηθήσω την κόρη της μέσα στο σχολείο. Συνέστησα μια καλή ψυχολόγο που θα μπορούσε να τις δει και τις δύο και να βοηθήσει την μαμά να δώσει φτερά στο παιδί χωρίς να φοβάται τον «έξω κόσμο». Πρότεινα αν ήθελαν να τις συνοδεύσω κι εγώ, ώστε να νιώθουν μαμά και παιδί πιο ήρεμες. Η συζήτηση συνεχίστηκε σε πιο ήρεμους τόνους και πιο ανοιχτά. Πολλά κενά γέμιζαν για τις αντιδράσεις της μικρής. Και οι δύο δασκάλες της, είχαμε παρανοήσει για το τι μπορεί να συμβαίνει σε αυτό το παιδί. Ζήτησα κι εγώ συγγνώμη από την πλευρά μου, εκ μέρους και των δυο μας. Αν γνωρίζαμε νωρίτερα ίσως να λειτουργούσαμε διαφορετικά και να προλαβαίναμε καταστάσεις. Ακόμη κι έτσι όμως, βρέθηκαν λύσεις.
Οι συνεδρίες ξεκίνησαν κανονικά με την ψυχολόγο. Εμείς, στο σχολείο, ξεκινήσαμε να δείχνουμε μεγαλύτερη ανοχή στην αυστηρή τήρηση του ωραρίου, αν και πλέον οι απουσίες είχαν λιγοστεύσει αισθητά. Η μαμά άρχισε να μας εμπιστεύεται πιο πολύ αλλά περισσότερο, να εμπιστεύεται την κόρη της.
Αυτή ήταν και η πρώτη επαφή στην δουλειά μου με μονογονέα.
Μέσα από αυτήν την μαμά, γνώρισα πόσο δύσκολο μπορεί να είναι το να είσαι γονέας χωρίς βοήθεια από πουθενά.
Πόσο εύκολο μπορεί να ήταν για εμάς να γκρινιάζουμε όταν δεν κατάφερνε να είναι τυπική στην πρωινή προσέλευση ή στο σχόλασμα. Ή όταν δεν κατάφερνε να φέρει και τα τρία πράσινα χαρτόνια που χρειαζόμασταν για τις χειροτεχνίες μας. Φυσικά, κι ένα σχολείο έχει τους κανονισμούς του και πρέπει να λειτουργεί σύμφωνα με αυτούς. Όμως, όταν μπορούμε, έχουμε την δυνατότητα να διευκολύνουμε κατά περίπτωση κάποιους γονείς, χωρίς αυτό φυσικά να αποβαίνει εις βάρος των υπόλοιπων μαθητών μας και του ωρολόγιου προγράμματός μας. Άλλωστε στο σχολείο πρέπει να διδάσκουμε την ενσυναίσθηση και την αλληλεγγύη, ξεκινώντας πρώτα από το παράδειγμά μας.
Πλέον, όταν κάποιος γονέας παρεκκλίνει από το πρόγραμμα, την ρουτίνα, τα ωράρια, δεν βιάζομαι να βγάλω συμπεράσματα. Ξεκινώ με το να σκέφτομαι πως αυτός ο γονέας, ίσως, έχει πραγματικά τον λόγο του και προσπαθώ να’ρθω κοντά του.
Μερικές φορές χρειάζεται απλά να έρθουμε λίγο πιο κοντά με τους γονείς, για να φτάσουμε στα παιδιά.
Της Κατερίνας Πουρίδου
ΠΗΓΗ: themamagers