Θεωρώντας δεδομένο ότι η επιλογή για εγκυμοσύνη είναι μια προσωπική απόφαση και ότι κάθε άτομο βιώνει διαφορετικά τη γονεϊκότητα, το να λαμβάνεται υπόψη η ηλικία στα σχέδια για το μέλλον είναι ένα έξυπνο βήμα;
Υπάρχει καλύτερη ηλικία για να γίνει μια γυναίκα μητέρα; Αυτό το ερώτημα από όλα όσα αφορούν τις κοινωνικές σχέσεις σήμερα ταλανίζει τις γυναίκες – και τα ζευγάρια ίσως περισσότερο. Πολλές γυναίκες που θέλουν να κάνουν οικογένεια αναρωτιούνται ποια είναι η ιδανική ηλικία και ταυτόχρονα να αγχώνονται καθώς αισθάνονται ότι οι επαγγελματικές και προσωπικές τους υποχρεώσεις δεν τους επιτρέπουν να σκεφτούν τη μητρότητα. Τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει η τάση όλο και περισσότερες γυναίκες να αναβάλλουν την προσπάθεια εγκυμοσύνης, επηρεαζόμενες αρκετές φορές και από ιστορίες γυναικών της showbiz που προβάλλονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τι δείχνουν τα στοιχεία;
Στο ηλικιακό φάσμα που ξεκινά στα 20 και φτάνει στα 39 έτη γίνονται μητέρες για πρώτη φορά οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε μικρό ποσοστό (4%) οι Ευρωπαίες αποκτούν το πρώτο τους παιδί είτε σε πολύ νεαρή ηλικία (κάτω των 20)
είτε σε αρκετά μεγαλύτερη (άνω των 40). Η ηλικία πρώτης γέννας για τις γυναίκες
που γίνονται μητέρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαφέρει από χώρα σε χώρα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μεγάλες σε ηλικία μαμάδες της Ευρώπης είναι οι Ισπανίδες και οι Ιταλίδες, ενώ ακολουθούν οι Ελληνίδες, που σε ποσοστό 6,6% γίνονται για πρώτη φορά μητέρες μετά τα 40.
Οι μέθοδοι που παρατείνουν τη μητρότητα
Η αντισύλληψη αλλά και οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχουν δώσει την ευκαιρία στις γυναίκες και στους συντρόφους τους να αποφασίζουν εκείνοι
πότε είναι η κατάλληλη ηλικία για να αποκτήσουν παιδιά. H εξωσωματική γονιμοποίηση δίνει λύσεις με υψηλά ποσοστά επιτυχίας, ενώ μέσω της κρυοσυντήρησης ωαρίων οι γυναίκες έχουν πλέον τη δυνατότητα να “παγώσουν” τα καλής ηλικίας και ποιότητας ωάρια μέχρι οι συνθήκες για τον ερχομό ενός μωρού να είναι καταλληλότερες για εκείνες.
Αιτίες υπογονιμότητας
Περισσότερα από 8 στα 10 ζευγάρια, όπου η γυναίκα είναι κάτω των 40 ετών,
θα συλλάβουν φυσικά μέσα σε 1 χρόνο, αν έχουν τακτικές σεξουαλικές επαφές
χωρίς προστασία (κάθε 2 ή 3 ημέρες). Για ζευγάρια που προσπαθούν για περισσότερα από 3 χρόνια χωρίς επιτυχία η πιθανότητα εγκυμοσύνης με φυσικά μέσα στον επόμενο χρόνο είναι 25% ή λιγότερο. Δυστυχώς, περίπου 1 στα 7 ζευγάρια δυσκολεύεται να συλλάβει. Οι πιθανές αιτίες της υπογονιμότητας και τα προβλήματα γονιμότητας μπορεί να επηρεάσουν και τους δύο συντρόφους. Στο ένα τέταρτο των περιπτώσεων δεν είναι δυνατό να εντοπιστεί η αιτία.
Στις κοινές αιτίες της υπογονιμότητας περιλαμβάνονται:
• Η έλλειψη τακτικής ωορρηξίας (η μηνιαία απελευθέρωση ωαρίου).
• Το κακής ποιότητας σπέρμα.
• Οι φραγμένες ή κατεστραμμένες σάλπιγγες.
• Η ενδομητρίωση.
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν τη γονιμότητα: η ηλικία, ο δείκτης
μάζας σώματος (BMI), τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, το κάπνισμα, το αλκοόλ, το περιβάλλον, το άγχος.
Τα ωάρια και η ηλικία
Τα κορίτσια γεννιούνται με σταθερό αριθμό ανώριμων ωαρίων στις ωοθήκες τους. Ο αριθμός των ωαρίων μειώνεται καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν. Κατά τη γέννηση τα περισσότερα κορίτσια έχουν περίπου 2 εκατομμύρια ωάρια, στην εφηβεία ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί σε περίπου 400.000, στην ηλικία των 37 ετών παραμένουν περίπου 25.000. Μέχρι την ηλικία των 51, όταν οι γυναίκες βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, έχουν περίπου 1.000 ανώριμα ωάρια, αλλά αυτά δεν είναι γόνιμα. Σε κάθε εμμηνορροϊκό κύκλο ένα από τα ανώριμα ωάρια θα ωριμάσει και θα απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας. Αυτά που δεν απελευθερώνονται πεθαίνουν και απορροφώνται εκ νέου στο σώμα. Η ποιότητα των ωαρίων γίνεται, επίσης, φτωχότερη καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν. Ένας ειδικός θα λύσει τις απορίες, ενώ είναι πολύ σημαντικός ο προληπτικός έλεγχος γονιμότητας για κάθε γυναίκα μετά τα 30 και σίγουρα πριν από τα 35 έτη. Είναι θεμελιώδους σημασίας και ελέγχονται πρωτίστως οι ωοθήκες (τα αποθέματά τους σε ωάρια), η ωορρηξία, αν υπάρχουν κύστεις, καθώς και η μήτρα.
Από τον Νίκο Μαχαιριώτη, MD, MSc, PhD, μαιευτήρα-γυναικολόγο, ειδικό Ενδομητρίωσης & Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής (mk-care.gr).