Εντός του Ιουλίου προσδιορίζεται η έναρξη του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων, μεταξύ των οποίων νοσοκομεία, σχολεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, ενώ το φθινόπωρο, όπως εξήγγειλε και ο πρωθυπουργός, δρομολογείται και το «Εξοικονομώ για Επιχειρήσεις» για περισσότερες από 9.500 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων στις στέγες των κτιρίων επιχειρήσεων.
Τα κονδύλια του προγράμματος προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Πρόκειται για δύο νέες παρεμβάσεις που εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική για θωράκιση από την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους.
Δημόσια κτίρια
Το πρόγραμμα προβλέπει την ενεργειακή ανακαίνιση τουλάχιστον 500 κτιρίων που στεγάζουν υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα και καταλαμβάνουν έκταση περί τα 2,5 εκατ. τ.μ.
Για τα κτίρια του Δημοσίου προβλέπεται η ετήσια ενεργειακή αναβάθμιση του 3% του συνολικού εμβαδού των κτιρίων της κεντρικής διοίκησης, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής και των εταιρειών ενεργειακών υπηρεσιών. Ήδη έχει υπογραφεί συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ύψους 375 εκατ. ευρώ, για τη στήριξη του προγράμματος «Ηλέκτρα», που θα συμβάλει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε δημόσια κτίρια. Ο συνολικός υπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 640 εκατομμύρια ευρώ.
Το πρόγραμμα αφορά κτίρια του Δημοσίου που εντάσσονται στο μητρώο φορέων γενικής κυβέρνησης, το οποίο καταρτίζεται από τη Στατιστική Υπηρεσία και έχουν μεγάλη ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας. Ανάμεσα σε αυτά:
Κτίρια της κεντρικής δημόσιας διοίκησης, των φορέων της γενικής κυβέρνησης και των ΝΠΔΔ.
Υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, όπως νοσοκομεία, κέντρα υγείας, γηροκομεία, κ.λπ.
Εκπαίδευσης, δηλαδή ΑΕΙ, σχολεία, κ.λπ.
Εγκαταστάσεις γραφείων, διοικητήρια, επισκοπεία, και
Λοιπά κτίρια που εντάσσονται στο μητρώο φορέων της γενικής κυβέρνησης, ή είναι ΝΠΔΔ, όπως κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις, χώροι μουσείων, εκκλησιαστικών ιδρυμάτων, πολιτιστικών εκδηλώσεων
Οι επενδύσεις συνδέονται με τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων θέρμανσης – ψύξης, μόνωση του κτιριακού κελύφους και εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία και αθλητικές εγκαταστάσεις.
Στόχος είναι η εξοικονόμηση 230.000 MWh έως το τέλος του 2025, προκειμένου να επιτευχθεί η σταδιακή μετατροπή των κτιρίων σε υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Εκτιμάται πως τα οφέλη για το ελληνικό Δημόσιο από την εξοικονόμηση ενέργειας θα αγγίξουν τα 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Τα κτίρια που εντάσσονται σε αυτό θα πρέπει μετά τις παρεμβάσεις να κατατάσσονται τουλάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων.
Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα
Κριτήρια για την επιλογή και την ένταξη των έργων στο πρόγραμμα αποτελούν:
η επαρκής τεκμηρίωση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης,
ο ολοκληρωμένος και λειτουργικός χαρακτήρας των προτεινόμενων έργων που πρέπει να συμμορφώνονται με τις ελάχιστες απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ,
η επαρκής τεχνική τεκμηρίωση των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων στο κέλυφος και στα τεχνικά συστήματα του κτιρίου,
η κατάθεση τεκμηριωμένου προϋπολογισμού και χρονοδιαγράμματος υλοποίησης,
η οικονομική βιωσιμότητα, και
η εκπόνηση Σχεδίου Ενεργειακής Απόδοσης, όπου απαιτείται από τον νόμο.
Οι αιτήσεις αξιολογούνται από τη Διεύθυνση Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας του ΥΠΕΝ, που εισηγείται στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας την έκδοση απόφασης ένταξης του έργου στο πρόγραμμα. Μετά την ολοκλήρωση των έργων οι δικαιούχοι φορείς συντάσσουν έκθεση ολοκλήρωσης, από την οποία πρέπει να προκύπτουν η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και η αντίστοιχη εξοικονόμηση ενέργειας μετά τις παρεμβάσεις.
«Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις
Για την ενεργειακή αναβάθμιση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης θα διατεθούν συνολικά 450 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα θα ενισχύει τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με στόχο εξοικονόμηση κατ’ ελάχιστον 30% του ενεργειακού κόστους. Πλέον βασική έμφαση θα δοθεί στην αυτονομία που μπορεί να προσφέρει η επένδυση σε φωτοβολταϊκά πάνελ συνδεδεμένα με μπαταρίες σώρευσης πλεονάζουσας ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις θα αυτοκαταναλώνουν ενέργεια και θα έχουν χαμηλότερα τιμολόγια ρεύματος.
Aπό το σύνολο των επιδοτούμενων επιχειρήσεων εκτιμάται ότι οι 8.500 θα είναι μικρές και 1.200 μεσαίες και μεγαλύτερες σε διάφορους παραγωγικούς τομείς, όπως στον τουρισμό και στον αγροδιατροφικό τομέα, ενώ δικαίωμα συμμετοχής αναμένεται να έχουν ιδιωτικά γραφεία και εμπορικά κτίρια.
Tο ύψος της επιδότησης θα καθορίζεται από το είδος των επιλέξιμων δαπανών, την περιοχή που δραστηριοποιείται η επιχείρηση και το μέγεθός της.
Τι αφορούν οι ενεργειακές παρεμβάσεις
Όσον αφορά τις παρεμβάσεις, προβλέπεται εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού και συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή (π.χ. εξοπλισμός και συστήματα παραγωγής ζεστού νερού/ατμού, εξοπλισμός ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας κ.ά.), στην αποθήκευση, στη διανομή προϊόντων, καθώς και στη λειτουργία των εταιρειών (π.χ. αναβάθμιση συστήματος φωτισμού, εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κ.ά.). Επίσης προβλέπονται ενεργειακές αναβαθμίσεις στο κτιριακό κέλυφος (θερμομόνωση τοιχοποιίας – δαπέδου, στέγης κ.λπ., ενεργειακά κουφώματα/υαλοπίνακες, συστήματα σκίασης κ.ά.).
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, για την ενεργειακή απόδοση στον τριτογενή και τον δευτερογενή τομέα για μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα πραγματοποιηθούν δύο υποχρεωτικοί ενεργειακοί έλεγχοι. Όσο για τις πολύ μικρές, θα καθοριστούν ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση του εξοπλισμού.
Με τη δράση αναμένεται να αναβαθμιστούν ενεργειακά περί τις 10.000 επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 30%.
Nα σημειωθεί ότι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με έμφαση στις πολύ μικρές επιχειρήσεις (απασχόληση 0-9 εργαζομένων/96,2% του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων), είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα οι ΜμΕ ευθύνονται για το 15%-20% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.