Ο Μεσογειακός Κυκλώνας (Medicane) «Ιανός», που έπληξε τη χώρα μας τον Σεπτέμβριο του 2020, υπήρξε ο πιο ισχυρός που έχει καταγραφεί στη Μεσόγειο από τα μέσα του 20ού αιώνα που υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα. Αυτό είναι το συμπέρασμα μίας νέας μελέτης της επιστημονικής ομάδας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Μετεωρολογικής Εταιρείας «Bulletin of the American Meteorological Society (BAMS)», με βάση επίγειες και δορυφορικές παρατηρήσεις.
Εικόνα: Η πορεία που διένυσε ο Μεσογειακός Κυκλώνας Ιανός (μαύρη καμπύλη) μεταξύ 15 και 21 Σεπτεμβρίου 2020 και οι περιοχές που δέχθηκαν πλημμύρες, κατολισθήσεις και καταστροφικούς ανέμους (ένθετος χάρτης).
Ο Ιανός ξεκίνησε να αναπτύσσεται στις 15 Σεπτεμβρίου 2020 στον Κόλπο της Σύρτης στη Λιβύη και, αφού διένυσε περίπου 1.900 χιλιόμετρα περνώντας πάνω από τα Επτάνησα στις 17-18/9/2020, έφτασε εξασθενημένος στις ακτές της Αιγύπτου στις 21/9/2020. Σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το οποίο λειτουργεί τοπικό δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών σε περιοχές που έπληξε ο Ιανός στα Επτάνησα, αναλύθηκαν δεδομένα ταχύτητας ανέμου με μέγιστες τιμές στα 159 χλμ/ώρα και ριπές στα 195 χλμ/ώρα στην Κεφαλονιά τα ξημερώματα της Παρασκευής 18 Σεπτεμβρίου 2020.
Εντυπωσιακά ήταν και τα ημερήσια ύψη βροχής στην Κεφαλονιά, που έφτασαν τα 644,7 χιλιοστά σε διάστημα μικρότερο των 24 ωρών (769 χιλιοστά σε 48 ώρες) και είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρές κατολισθήσεις και υπερχείλιση χειμάρρων στο νησί. Καταστροφικές, όμως, ήταν επίσης οι πλημμύρες στη Θεσσαλία, όπου καταγράφηκε από το δίκτυο των μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr μέγιστο ύψος βροχής 317 χιλιοστών στο Περτούλι.
Εικόνα. Συγκεντρωτικά ύψη βροχής (mm) στην Κεντρική και Δυτική Ελλάδα μεταξύ 17-18 Σεπτεμβρίου 2020 (48 ώρες) όπως καταγράφηκαν από τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr και του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Επιπρόσθετα, η μελέτη αναλύει για πρώτη φορά την κατακόρυφη δομή των νεφών του Ιανού, χρησιμοποιώντας δεδομένα του δορυφόρου GPM Core Observatory, ο οποίος έχει καταγράψει το κέντρο ενός medicane μόλις ακόμη μία φορά, στην περίπτωση του «Ζήνωνα» τον Νοέμβριο του 2017.