Μόλις μερικές ώρες μετά την ανακοίνωση περί πρώτης συμφωνίας για Σύνοδο Κορυφής μεταξύ Πούτιν και Μπάιντεν, με τη Μόσχα, βέβαια, λίγο αργότερα να υποστηρίζει ότι είναι πρόωρο κάτι τέτοιο και ότι το πιθανότερο είναι οι δυο ηγέτες να μιλήσουν στο τηλέφωνο, ο Ρώσος πρόεδρος αιφνιδίασε, προκαλώντας τις σφοδρές αντιδράσεις της Δύσης.
Μάλιστα, ο Πούτιν δεν έμεινε εκεί, αλλά διέταξε τον ρωσικό στρατό να διεξάγει άμεσα «στρατιωτική επιχείρηση» στις περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ της ανατολικής Ουκρανίας μια στρατιωτική επιχείριση την οποία βάφτισε ειρηνευτική.
Και είναι πιθανό, ήδη κάτι τέτοιο να συμβαίνει, αφού κατά τη διάρκεια της νύχτας διεθνής ΜΜΕ μετέδιδαν ότι ρωσικά άρματα μάχης κινούνται προς το Ντονέτσκ.
Συγκεκριμένα, ανταποκριτής του πρακτορείου ειδήσεων Reuters μετέδωσε πως είδε ίλες στρατιωτικών οχημάτων, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης, να κινούνται τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα σε δρόμους λίγο έξω από τη Ντανιέτσκ, την πρωτεύουσα της ομώνυμης αυτοανακηρυγμένης Λαϊκής Δημοκρατίας της ανατολικής Ουκρανίας, μερικές ώρες μετά την αναγνώρισή της, όπως και αυτής του Λουγκάνσκ, ως ανεξάρτητων κρατών από τον πρόεδρο της Ρωσίας, τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Την ίδια ώρα, συγκλήθηκε εκτάκτως συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, έπειτα από αίτημα κρατών-μελών της Δύσης, μετά τις ραγδαίες εξελίξεις στην Ανατολική Ουκρανία.
Από τη μεριά του, μάλιστα ο ΟΗΕ εξέφρασε φόβους για μία μεγαλύτερη σύρραξη, μετά την κίνηση Πούτιν να αναγνωρίσει ως ανεξάρτητα τα εδάφη στο Ντονμπάς, χαρακτηρίζοντας κρίσιμες τις επόμενες ώρες.
Η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΟΗΕ, αρμόδια για τις πολιτικές υποθέσεις, Ρόουζμερι Ντικάρλο, εξέφρασε τη «λύπη» του Οργανισμού για την απόφαση της Ρωσίας να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των αποσχισθεισών Λαϊκών Δημοκρατιών της ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχονται από φιλορώσους αυτονομιστές και τη «διαταγή να αναπτυχθούν ρωσικά στρατεύματα στην ανατολική Ουκρανία».
«Οι επόμενες ώρες και ημέρες θα είναι κρίσιμες. Ο κίνδυνος μείζονος σύρραξης είναι πραγματικός και πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία», πρόσθεσε κατά την έναρξη της κατεπείγουσας συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την ουκρανική κρίση, που συγκλήθηκε κατόπιν αιτήματος κυρίως δυτικών κρατών-μελών του.
Τα Ηνωμένα Έθνη είναι δεσμευμένα στην προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας εντός των ορίων του διεθνούς δικαίου, καθώς και των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της, πρόσθεσε η κυρία Ντικάρλο.
Η αναγνώριση Πούτιν των περιοχών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ ως ανεξάρτητα κράτη
Νωρίτερα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν σε διάγγελμά του αναγνώρισε την ανεξαρτησία των φιλορωσικών αυτονομιστικών περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας, Ντονέτσκ και Λουχάνσκ.
Η Ρωσία θα αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των δύο αποσχισθεισών περιοχών στην ανατολική Ουκρανία, είπε ο Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά τη διάρκεια του διαγγέλματός του για την ουκρανική κρίση. Η απόφαση θα ληφθεί αμέσως.
«Το βρίσκω αναγκαίο να πάρω μια απόφαση που έπρεπε να είχα πάρει νωρίτερα, να αναγνωρίσω αμέσως την ανεξαρτησία των αυτονομιστών της ανατολικής Ουκρανίας», τόνισε ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο ίδιος είπε ότι θα ζητήσει από το Κοινοβούλιο να στηρίξει την απόφαση αυτή, και κατήγγειλε πως τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι υπόκεινται σε γενοκτονία.
Η στιγμή που ο πρόεδρος Πούτιν υπογράφει την αναγνώριση ανεξαρτησίας:
«Κρίνω απαραίτητο να λάβω αυτήν την απόφαση, που ήταν ώριμη εδώ και καιρό: Να αναγνωρίσω αμέσως την ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ», είπε.
Ο επικεφαλής του ρωσικού κράτους είπε ότι είναι βέβαιος πως έχει τη στήριξη των Ρώσων πολιτών για την απόφασή του.
Υποστήριξε πως η όλη κατάσταση αποτελεί μια κάλυψη για την ταχεία ανάπτυξη στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Η ένταξη, μάλιστα, της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ αποτελεί μια άμεση απειλή στην ασφάλεια της Ρωσίας, σύμφωνα με τον ίδιο. Την ίδια ώρα, είπε πως τα κέντρα εκπαίδευσης του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία ισοδυναμούν με στρατιωτικές βάσεις.
Ο Πούτιν είχε ενημερώσει Μακρόν και Σολτς
Το Κρεμλίνο έκανε γνωστό νωρίτερα ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν για την κίνησή του αυτή είχε ενημερώσει τον προέδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς.
Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να επισύρει τις συνέπειες των κυρώσεων από ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως έχουν προαναγγείλει.
Από τη μεριά τους, οι ηγέτες ΗΠΑ, Γαλλίας και Γερμανίας, Τζο Μπάιντεν, Εμανουέλ Μακρόν και Ολαφ Σολτς, με κοινή τους δήλωση διαμήνυσαν ότι δεν θα μείνει αναπάντητη η πρόκληση του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ανατολική Ουκρανία.
Οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν πως πρέπει να απαντήσουν στην απόφαση της Ρωσίας να αναγνωρίσει τις αποσχισθείσες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας ως ανεξάρτητες οντότητες, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς.
Aπέφυγε να διευκρινίσει τι είδους κυρώσεις σκοπεύει να επιβάλει η Δύση στη Ρωσία. Διευκρίνισε ότι ο κ. Σολτς είχε συνομιλία με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν μετά το διάγγελμα του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.
Οι ηγέτες εξέφρασαν την αποφασιστικότητά τους να μη χαλαρώσουν τη δέσμευσή τους σε ό,τι αφορά στην εδαφική κυριαρχία της Ουκρανίας, υπογράμμισε.
Καταδικάζει η ΕΕ την απόφαση Πούτιν και προαναγγέλλει αντίδραση
Επίσης, η ΕΕ απειλεί τη Ρωσία με σοβαρές κυρώσεις μετά το διάγγελμα Πούτιν, με το οποίο ανακοίνωσε την αναγνώριση της αυτονομίας περιοχών της Ουκρανίας.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε ανάρτησή της τόνισε πως η κίνηση Πούτιν συνιστά κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας.
«Η αναγνώριση των δύο αυτονομιστικών εδαφών στο #Ukraine αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και των συμφωνιών #Minsk. Η ΕΕ και οι εταίροι της θα αντιδράσουν με ενότητα, σταθερότητα και αποφασιστικότητα σε αλληλεγγύη με την Ουκρανία», προανήγγειλε η Ντερ Λάιεν.
Αλλά και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, κινήθηκε στην ίδια κατεύθυνση με tweet στα social media.
«Η αναγνώριση των δύο αυτονομιστικών εδαφών στο #Ukraine αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και των συμφωνιών #Minsk Η ΕΕ και οι εταίροι της θα αντιδράσουν με ενότητα, σταθερότητα και αποφασιστικότητα με αλληλεγγύη» έγραψε, κάνοντας μνεία στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και στον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Τι σημαίνει η απόφαση Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των αυτονομιστών
Το πρακτορείο Reuters σε ανάλυσή του εξηγεί τι σημαίνει η απόφαση του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ποιες είναι οι αποσχισθείσες περιοχές;
Οι ελεγχόμενες από φιλορώσους αυτονομιστές περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ -γνωστές συνολικά ως Ντονμπάς- αποσχίστηκαν από τη διοίκηση της ουκρανικής κυβέρνησης το 2014 και αυτοανακηρύχθηκαν ανεξάρτητες «Λαϊκές Δημοκρατίες», μέχρι σήμερα μη αναγνωρισμένες από άλλη χώρα. Έκτοτε, η Ουκρανία αναφέρει ότι περίπου 15.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε συγκρούσεις στις δύο περιοχές. Η Ρωσία αρνείται ότι είχε οποιονδήποτε ρόλο στη σύρραξη, αλλά φέρεται να στήριξε τους αυτονομιστές με διάφορους τρόπους, μεταξύ άλλων με κρυφή στρατιωτική υποστήριξη, οικονομική βοήθεια, προμήθεια εμβολίων κατά της Covid-19 και έκδοση ρωσικών διαβατηρίων για τους περίπου 800.000 κατοίκους. Η Μόσχα έχει αρνηθεί κατηγορηματικά μέχρι σήμερα ότι σχεδιάζει εισβολή στην Ουκρανία.
Τι σημαίνει η αναγνώριση από τη Ρωσία;
Για πρώτη φορά η Ρωσία δηλώνει ότι δεν θεωρεί το Ντονμπάς τμήμα της Ουκρανίας. Ως εκ τούτου ανοίγει για τη Μόσχα ο δρόμος να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στις αποσχισθείσες περιοχές, επικαλούμενη το επιχείρημα ότι παρεμβαίνει ως σύμμαχος για να τις προστατεύσει απέναντι στην Ουκρανία. Ο Ρώσος βουλευτής Αλεξάντερ Μποροντάι είχε δηλώσει τον περασμένο μήνα στο πρακτορείο Reuters ότι οι αυτονομιστές θα μπορούσαν στη συνέχεια να στραφούν στη Ρωσία για να τους βοηθήσει να πάρουν τον έλεγχο περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ουκρανικών δυνάμεων. Κάτι τέτοιο, φυσικά, θα οδηγούσε σε ανοικτή στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
Τι μέλλει γενέσθαι με την ειρηνευτική διαδικασία του Μινσκ;
Η αναγνώριση από τη Ρωσία της ανεξαρτησίας των αυτοαποκαλούμενων «Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ» ουσιαστικά βάζει τέλος στις συμφωνίες του Μινσκ, οι οποίες, αν και δεν είχαν εφαρμοστεί, αντιμετωπίζονταν από όλες τις πλευρές (συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας) ως η καλύτερη ευκαιρία για την επίλυση της κρίσης. Οι συμφωνίες προέβλεπαν μεγάλο βαθμό αυτονομίας για τις δύο συγκεκριμένες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας.
Πώς θα αντιδράσει η Δύση;
Εδώ και μήνες οι χώρες της Δύσης προειδοποιούσαν τη Μόσχα ότι οποιαδήποτε εισβολή ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας θα επέφερε μία ισχυρή απάντηση, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής αυστηρών οικονομικών κυρώσεων.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η αναγνώριση «θα υπονόμευε περαιτέρω την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, θα συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και θα έθετε υπό περαιτέρω αμφισβήτηση τη δέσμευση της Ρωσίας ότι θα εξακολουθήσει να εμπλέκεται στις διπλωματικές προσπάθειες για την εξεύρεση ειρηνικής επίλυσης αυτής της κρίσης». Είπε ακόμη ότι θα απαιτούσε μία «άμεση και ισχυρή» απάντηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους της.
Έχει αναγνωρίσει η Ρωσία άλλες αποσχισθείσες περιοχές στο παρελθόν;
Ναι, η Ρωσία έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, δύο περιοχών που αποσχίσθηκαν από τη Γεωργία, μετά τον πόλεμο του 2008. Τους παρείχε εκτεταμένη δημοσιονομική υποστήριξη, έδωσε ρωσική υπηκοότητα στους κατοίκους και εγκατέστησε χιλιάδες στρατιώτες σε αυτά τα εδάφη.
Ποια είναι τα «υπέρ» και τα «κατά» για τη Μόσχα;
Στην περίπτωση της Γεωργίας, η Ρωσία εκμεταλλεύτηκε την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσσετίας για να δικαιολογήσει μία απεριόριστη στρατιωτική παρουσία στη γειτονική πρώην σοβιετική δημοκρατία, σε μια προσπάθεια να ματαιώσει τις φιλοδοξίες της Γεωργίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αμφισβητώντας τον πλήρη έλεγχο των εδαφών της. Κάτι ανάλογο φιλοδοξεί να κάνει και στην περίπτωση της Ουκρανίας.
Στον αντίποδα, η Μόσχα βρίσκεται αντιμέτωπη με κυρώσεις και τη διεθνή καταδίκη για την εγκατάλειψη της διαδικασίας του Μινσκ, αφότου επί μεγάλο χρονικό διάστημα διακήρυσσε ότι ήταν δεσμευμένη σε αυτήν. Παράλληλα, η Ρωσία θα φέρεται υπεύθυνη για δύο περιοχές που έχουν καταστραφεί από έναν οκταετή πόλεμο και χρειάζονται τεράστια οικονομική βοήθεια.