Σε πηγή μόνιμης ανησυχίας για το οικονομικό επιτελείο εξελίσσεται πλέον ο πληθωρισμός, ο οποίος αναμένεται να ανακοινωθεί την επόμενη εβδομάδα κοντά στο 6%, με προοπτική περαιτέρω ανόδου και για τους πρώτους μήνες του 2022.
Η σημαντική μείωση των τιμών του φυσικού αερίου και κατά συνέπεια και των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος τις τελευταίες ημέρες, θεωρείται από ειδικούς της αγοράς συγκυριακή. Συνεπώς ο κύκλος των ανατιμήσεων θα συνεχιστεί αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια για βαρύ χειμώνα στην Ευρώπη και παράλληλα την παροχή περιορισμένων ποσοτήτων καυσίμου, από τη Ρωσία.
“Καύσιμο” στις νέες ανατιμήσεις, που θα αποτυπωθούν και στην Ελλάδα, είναι τα πολύ υψηλά επίπεδα τιμών για μια σειρά από πρώτες ύλες όπως ο καφές, το ρύζι, τα σιτηρά, τα φυτικά έλαια, το καλαμπόκι, η ζάχαρη αλλά και τα μέταλλα.
Αποτέλεσμα των διεθνών τιμών είναι και το γεγονός ότι ο δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία, να καταγράφει για το Νοέμβριο άνοδο 24,5% για το σύνολο της αγοράς και 22,4% για τα βιομηχανικά προϊόντα που καταναλώνονται στην εγχώρια αγορά. Φυσικά η μεγαλύτερη αύξηση (41,1%) καταγράφεται στα ενεργειακά προϊόντα, αλλά σημαντικές αυξήσεις έχουμε και στα ενδιάμεσα αγαθά (6,6%) και στα κεφαλαιαιουχικά αγαθά (7,2%). Η αύξηση του Νοεμβρίου είναι συνέχεια της αύξησης του δείκτη κατά 23,5% για τον Οκτώβριο και 19,9% για τον Σεπτέμβριο. Ανάλογα με το είδος τους, τα βιομηχανικά προϊόντα περνούν στη λιανική σε ένα διάστημα από 1 μήνα (τα τρόφιμα ) έως και τρεις μήνες για τα κεφαλαιουχικά προϊόντα. Συνεπώς, τον Δεκέμβριο πληρώσαμε μέρος των ανατιμήσεων του Νοεμβρίου και του Οκτωβρίου.
Στην ίδια κατεύθυνση, και ο δείκτης τιμών των οικοδομικών υλικών, καταγράφει για το Νοέμβριο αύξηση κατά 7,1%, έναντι αυξήσεων 6,3% τον Οκτώβριο και 5,1% τον Σεπτέμβριο. Οι ανατιμήσεις αυτές περνούν επίσης με μια χρονοκαθυστέρηση και στην οικοδομική δραστηριότητα, η οποία βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης μετά και την τελευταία κρίση του κορονοϊού, αυξάνοντας το κόστος κατασκευής και τελικά και τιμές των ακινήτων.
Από το υπουργείο Οικονομικών επιμένουν ότι παρά το γεγονός ότι οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών (κυρίως της ΕΚΤ) για τον χρόνο της αποκλιμάκωσης των τιμών ανατράπηκαν στην πράξη, η άνοδος των τιμών στην Ελλάδα, ακολουθεί σε μεγάλη απόσταση τις ανατιμήσεις άλλων χωρών της ΕΕ. Μάλιστα σημειώνουν την απόσταση που φτάνει περίπου τη 1 εκατοστιαία μονάδα του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή της Ελλάδας που έφτασε το Νοέμβριο το 4%, έναντι του 4,9% για τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Νέα μέτρα στήριξης
Παρ’ όλ’ αυτά, παραδέχονται το κοινωνικό πρόβλημα που δημιουργεί η εμμονή των υψηλών τιμών σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Στην κατεύθυνση αυτή, αναμένεται μέσα στις επόμενες μέρες να ανακοινωθούν και νέα μέτρα κατά των αυξήσεων στα ενεργειακά προϊόντα. Τα μέτρα θα αφορούν επιδοτήσεις για τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο για το ρεύμα και το φυσικό αέριο. Πληροφορίες θέλουν τις επιδοτήσεις στα νοικοκυριά να μην έχουν εισοδηματικά κριτήρια όπως είχε αρχικά ακουστεί, ενώ για τις επιχειρήσεις αναζητείται λύση να βοηθηθούν όλες ανεξάρτητα από το δίκτυο από το οποίο προμηθεύονται ηλεκτρικό ρεύμα. Για τον λόγο αυτό το ΥΠΟΙΚ έχει ζητήσει τη γνωμοδότηση και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Μια κάποια μονιμότερη λύση αναμένεται να δοθεί από το Ταμείο ενεργειακής μετάβασης που θα λειτουργήσει τους επόμενους μήνες και αναμένεται να παίξει τον ρόλο του ισορροπιστή των διεθνών τιμών, με τις τιμές που θα προμηθεύονται τα ενεργειακά προϊόντα οι Έλληνες καταναλωτές. Πάντως το ΥΠΟΙΚ παραδέχεται ότι ακόμη και αν η παρούσα περίοδος ανατιμήσεων μπει σε φάση αποκλιμάκωσης, η περίοδος μετάβασης σε ένα πιο “πράσινο” ενεργειακό μείγμα, θα περάσει και από νέες περιόδους ανατιμήσεων των ορυκτών καυσίμων.