Εάν η θερμοκρασία στον πλανήτη αυξηθεί πέραν του 1,5 ° Κελσίου, με άλλα λόγια εάν δεν τηρηθεί ο πιο φιλόδοξος στόχος της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, ενδέχεται να υπάρξουν αλλαγές που θα είναι «χωρίς επιστροφή» και θα πυροδοτήσουν καταστροφικές αλυσιδωτές αντιδράσεις, προειδοποιεί μελέτη που δημοσιεύθηκε χθες Πέμπτη στην επιστημονική επιθεώρηση Science.
Οι τρέχουσες θερμοκρασίες, ήδη σε άνοδο, απειλούν να πυροδοτήσουν πέντε τέτοιες αλλαγές, ιδίως στους παγετώνες της Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας, προειδοποιούν οι συντάκτες της μελέτης, που κρίνουν πάντως ότι δεν είναι ήδη πολύ αργά για να αναληφθεί δράση.
«Για εμένα, αυτό θα άλλαζε το πρόσωπο του κόσμου – κυριολεκτικά, αν τον κοιτάς από το διάστημα», με την άνοδο του επιπέδου των ωκεανών και με την καταστροφή δασών, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τιμ Λέντον, εκ των βασικών συγγραφέων της μελέτης.
Είχε υπογράψει την πρώτη μείζονα δημοσίευση για το ζήτημα το 2008.
Το «σημείο καμπής για το κλίμα» είναι «το κρίσιμο όριο πέρα από το οποίο ένα (κλιματικό) σύστημα αναδιοργανώνεται, συχνά βίαια και με αμετάκλητο τρόπο», βάσει του ορισμού της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ. Πρόκειται για φαινόμενα που πυροδοτούν, με ανεξάρτητο κι αναπόδραστο τρόπο, αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Αν και οι αρχικές αναλύσεις εκτιμούσαν πως το όριο για αυτά τα φαινόμενα κυμαινόταν στο φάσμα μεταξύ των 3 και των 5 ° Κελσίου, η πρόοδος στις παρατηρήσεις, στα κλιματολογικά μοντέλα, καθώς και στην ανασύσταση των παλαιοκλιματικών συνθηκών, μείωσαν δραστικά τον υπολογισμό.
Η μελέτη που δημοσιεύεται στο Science αποτελεί σύνθεση 200 και πλέον επιστημονικών δημοσιεύσεων. Διεξήχθη για να προβλεφθούν με περισσότερη ακρίβεια τα όρια αυτών των «σημείων καμπής».
Οι συγγραφείς αναφέρονται σε εννιά μείζονα «σημεία καμπής» σε πλανητικό επίπεδο και επτά σε περιφερειακό επίπεδο, συνολικά 16.
Ανάμεσά τους, πέντε μπορεί να πυροδοτηθούν ακόμη και με τις σημερινές θερμοκρασίες, που έχουν αυξηθεί κατά 1,2 ° Κελσίου σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή: το λιώσιμο της κάλυψης πάγου στην Ανταρκτική και στη Γροιλανδία, η απότομη τήξη του περμαφρόστ, η διακοπή του φαινομένου της μεταφοράς θερμότητας στη θάλασσα του Λαμπραντόρ και η εξάλειψη των κοραλλιογενών φραγμάτων.
Αν η αύξηση της θερμοκρασίας φθάσει τον 1,5 ° Κελσίου άλλα τέσσερα σημεία θα περάσουν από την κατηγορία «ενδεχόμενα» σε αυτή των «πιθανών» και άλλα πέντε θα γίνουν επίσης «πιθανά», σύμφωνα με τη μελέτη.