Πρωταθλήτρια ανάπτυξης θα είναι η Ελλάδα το διάστημα 2022-2023 στην περιοχής της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής (ΕΜΕΑ), όπως επισημαίνει η UBS, μετά το επίσης εντυπωσιακό 2021.
Η ελβετική τράπεζα συνεχίζει να εκτιμά ότι η αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ θα κινηθεί στο 7,9% φέτος και στο 5% το 2022, ενώ πιο αργή αλλά ισχυρή θα είναι η ανάπτυξη και το 2023, στο 4,7%. Σε μέσο όρο η ανάπτυξη της περιοχής θα κινηθεί στο 5,6% φέτος, στο 3,8% το 2022 και στο 3% το 2023.
Μεγάλη ώθηση στην ελληνική οικονομία, όπως επισημαίνει η UBS, θα δώσουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας, το μεγάλο come back του τουρισμού και η βελτίωση του πιστωτικού περιβάλλοντος.
Όπως τονίζει, η Ελλάδα αναμένεται να μειώσει σημαντικά το δημοσιονομικό της έλλειμμα από το 2022, καθώς τα έκτακτα μέτρα στήριξης αποσύρονται σταδιακά, ενώ το δημόσιο χρέος θα μειωθεί στο 180% του ΑΕΠ έως το τέλος του 2023. Κατά την UBS, για τα ελληνικά ομόλογα, η απόφαση της ΕΚΤ για ένταξη στο “κανονικό” πρόγραμμα QE, το APP, θα είναι καθοριστική.
Η πορεία της φετινής… απογείωσης
Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει η UBS σε νέα έκθεσή της για τις προοπτικές των οικονομιών της περιοχής της ΕΜΕΑ, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομικής, από ύφεση 9% το 2020, θα κινηθεί στο 7,9% το 2021.
Η αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ κυμάνθηκε μεταξύ 3,4% και 4,5% σε τριμηνιαία βάση από το τρίτο τρίμηνο του 2020, παρέχοντας ένα σταθερό υπόβαθρο για τις επιδόσεις του τρέχοντος έτους (επισημαίνει πάντως ότι δεν γνωρίζει ακόμη τον ακριβή αντίκτυπο της αναθεώρησης του ΑΕΠ του 2020 στην τριμηνιαία πορεία).
Οι δείκτες του τρίτου τριμήνου παραμένουν συνεπείς με μια συνεχιζόμενη ανάκαμψη, όπως και η πιο αισιόδοξη ένδειξη για το επιχειρηματικό κλίμα από το 2007 που σημειώθηκε στο τρίτο τρίμηνο και η αύξηση 160% ετησίως στα έσοδα από τον τουρισμό τον Ιούλιο-Αύγουστο (με αναφορές να υποδηλώνουν έναν εξίσου ισχυρό Σεπτέμβριο).
Η Ελλάδα φαίνεται να βρίσκεται σε καλό δρόμο για έσοδα 12 δισ. ευρώ από τον τουρισμό ή τα ⅔ της σεζόν-ρεκόρ του 2019 και τριπλάσια από πέρυσι, όπως τονίζει η UBS. Έτσι, προβλέπει έναν πιο μέτριο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 0,7% και του 1,0% σε τριμηνιαία βάση στο γ’ και το δ’ τρίμηνο του 2021.
Οι πρώτοι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης οι οποίοι έχουν ήδη εκταμιευτεί θα επιτρέψουν την έναρξη ορισμένων έργων, με την κυβέρνηση να έχει εγκρίνει από τον Οκτώβριο τη δεύτερη παρτίδα έργων ανάκαμψης (συνολικά 48 έργα αξίας 4,1 δισ. ευρώ ή 2,3% του ΑΕΠ).
Ένας κίνδυνος είναι ο αντίκτυπος της πρόσφατης αύξησης στις τιμές των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο), αν και η κυβέρνηση έχει εντείνει τις προσπάθειές της να επιδοτήσει τα νοικοκυριά.
Οι τέσσερις λόγοι που οδηγούν την Ελλάδα στην κορυφή
Η UBS πιστεύει ότι η αύξηση του ελληνικου ΑΕΠ θα επιβραδυνθεί κάπως στο 5,0% και 4,7% το 2022 και το 2023, αλλά θα είναι σημαντικά πάνω από τον μέσο ρυθμό του διαστήματος 2016-2019 του 1,5%, όπως και εντυπωσικά υψηλότερα από τον μεσο όρο της περιοχής της ΕΜΕΑ.
Βλέπει τέσσερις βασικούς λόγους γι’ αυτές τις ισχυρές επιδόσεις, που είναι οι εξής:
Πρώτον, η εκταμίευση και χρήση των κεφαλαίων του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ. Η Ελλάδα σχεδιάζει να λάβει κεφάλαια ύψους 10,5 δισ. ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια (το 60% είναι επιχορηγήσεις), τα οποία, βάσει μελέτης της Τράπεζας της Ελλάδος, θα μπορούσαν, μαζί με την εφαρμογή φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, να αυξήσουν το σωρευτικό ΑΕΠ το 2021- 23 κατά περίπου 10%. Παράλληλα, ο συντελεστής εταιρικού φόρου για το 2022 μειώνεται στο 22% από 24%.
Δεύτερον, υπάρχουν περαιτέρω περιθώρια αύξησης των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα (3% σε διάστημα δύο ετών), που αναμένεται να συμβάλει στην διαμόρφωση του μέσου ποσοστού ανεργίας στο 12% το 2023 από 16,3% το 2020.
Τρίτον, η ανάκαμψη του τουρισμού έχει ακόμη πολλά να “δώσει”. Αν και οι επιδόσεις το 2021 ήταν εντυπωσιακές σε σχέση με το 2020, οι τουριστικές εισπράξεις κινούνται στα επίπεδα του 2013 και έχουν περιθώρια να φτάσουν τις επιδόσεις-ρεκόρ του 2019 έως το 2023.
Τέταρτον, οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες θα κινηθούν προς μονοψήφιους δείκτες NPE εντός του 2022, από περίπου 20% το 2021, μέσω τιτλοποιήσεων και πωλήσεων χαρτοφυλακίου, οι οποίες θα επιτρέψουν στον κλάδο να συμβάλει σημαντικά στη χρηματοδότηση της οικονομικής ανάκαμψης.
Από την δημοσιονομική χαλάρωση στη σύσφιξη
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2022, αναφέρει η UBS, τα μέτρα δημοσιονομικής παρέμβασης για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου της Covid το 2021 κινούνται στο 8,8% του ΑΕΠ (περίπου το 75% αυτών προέρχεται από την πλευρά των δαπανών: μη επιστρεπτέα προκαταβολή σε επιχειρήσεις, πρόγραμμα βραχυπρόθεσμης απασχόλησης, υψηλότερες δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη), τις οποίες θα ακολουθήσουν άλλα μέτρα ύψους 1,6%
Ωστόσο, εάν εξεταστεί ο αντίκτυπος των συνολικών μέτρων (λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα τόνωσης που λήγουν), τότε μετά από μια δημοσιονομική χαλάρωση 7,7% και 2,3% του ΑΕΠ το 2020 και το 2021, αντίστοιχα, θα υπάρξει μια διακριτική δημοσιονομική σύσφιξη της τάξης του 5,7% του ΑΕΠ: αυτό είναι το αποτέλεσμα της μείωσης των δαπανών (κυρίως επιδοτήσεων) κατά 6,1% του ΑΕΠ.
Αυτό, με βάση τις επίσημες προβλέψεις, θα επιτρέψει στην Ελλάδα να μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα από περίπου 9,9% του ΑΕΠ το 2021 σε 3,7% του ΑΕΠ το 2022 (οι προβλέψεις της UBS είναι λίγο πιο αισιόδοξες, για έλλειμμα 9,5% και 3,5% , αντίστοιχα). Αυτό θα μείωνε επίσης σημαντικά το πρωτογενές έλλειμμα σε περίπου μόλις 1% του ΑΕΠ το 2022. Θα υπάρξει περαιτέρω δημοσιονομική σύσφιξη κατά 1,7% του ΑΕΠ το 2023, η οποία θα βοηθήσει στο να πλησιάσει το πρωτογενές ισοζύγιο στο μηδέν το 2023. Η UBS πιστεύει ότι αυτό το πλαίσιο θα επιτρέψει στο δημόσιο χρέος να μειωθεί από 205,6% του ΑΕΠ σε 180% του ΑΕΠ το 2023.
Τα “κλειδιά” για τα ομόλογα
Τέλος, δεδομένης της άποψης της UBS ότι η απόδοση των γερμανικών ομολόγων θα φτάσει τις +50 μονάδες βάσης μέχρι το τέλος του 2023, εκτιμά ότι οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων επίσης θα αυξηθούν.
Οι παράγοντες-κλειδιά για την πορεία τους είναι η δανειακή στρατηγική του επόμενου έτους (εκτιμά ότι η Ελλάδα θα αντλήσει περίπου 10-12 δισ. ευρώ από τις αγορές το 2022, από 14 δισ. ευρώ φέτος), το αποτέλεσμα της συζήτησης στην ΕΚΤ για την ένταξη της Ελλάδα στο APP, δεδομένου ότι η UBS αναμένει ότι το PEPP θα τελειώσει μέχρι το α’ τρίμηνο του 2022 και η αναβάθμιση της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα.