Black Friday: H κορύφωση της αγοραστικής κίνησης

Χειρότερα των προσδοκιών κινείται η αγορά, με τη σημερινή μέρα – τη Black Friday να είναι η κορύφωση της συγκεκριμένης περιόδου προσφορών. Όπως τονίζουν στη «Ν» στελέχη του εμπορικού κλάδου, η κατανάλωση ως σημερα είναι περιορισμένη, υποτονική. Το ενδιαφέρον των αγοραστών χλιαρό και η επισκεψιμότητα μουδιασμένη. Η πτώση του αγοραστικού ενδιαφέροντος ξεπερνά το 20% σε σύγκριση με το 2019 που ήταν ανοιχτά τα καταστήματα και επομένως αποτελεί συγκρίσιμη χρονιά σε σχέση με το 2020, οπότε δούλευε μόνο το ψηφιακό κανάλι.

Ήδη οι έμποροι προεξοφλούν ότι ο τζίρος της φετινής Black Friday θα είναι κατώτερος σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρήσεις και σε σχέση με το 2019. Καταλυτικό ρόλο σε αυτό θα παίξουν οι πιθανές ελλείψεις προϊόντων που θα επηρεάσουν σίγουρα την καταναλωτική συμπεριφορά, την ποσότητα των αγορών, αλλά και την αξία των τελικών παραδόσεων, με ό,τι αυτό σημαίνει για το ταμείο των επιχειρήσεων.

Δύσπιστοι οι καταναλωτές

 Παρόλο που οι προσφορές έχουν ξεκινήσει ήδη από το προηγούμενο Σαββατοκύριακο και οι μεγάλες τουλάχιστον αλυσίδες τις επικοινωνούν συστηματικά, εντούτοις η πλειοψηφία των καταναλωτών βλέπει, ακούει, συγκρίνει αλλά περιμένει και δυσπιστεί ως προς την τελική αγορά. Μόνη εξαίρεση οι αποφασισμένοι αγοραστές που, αποτελούν ακόμη πολύ μικρό κομμάτι του αγοραστικού συνόλου, έχουν σπεύσει να κατοχυρώσουν αγορές ειδικά στην κατηγορία των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών και πιο συγκεκριμένα στις λευκές συσκευές, γεγονός που οδηγεί γρήγορα σε ελλείψεις συγκεκριμένων κωδικών προϊόντων στα ράφια, όπως επισημαίνουν οι μεγάλοι προμηθευτές που παρακολουθούν συστηματικά την εμπορική κίνηση των ημερών. Το γεγονός αυτό αναμένεται να συμβάλει σε αναδιανομές μεριδίων και μακροπρόθεσμα σε ανατροπές στον εμπορικό χάρτη.

Σύμφωνα με στοιχεία του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής «σε μία αγορά με ανοιχτά μαγαζιά, ο ανταγωνισμός αναμένεται να είναι ιδιαίτερα έντονος για το ηλεκτρονικό εμπόριο, που πέρυσι είχε την τιμητική του, με τις μεγάλες αλυσίδες να κάνουν από τώρα προκρατήσεις αγοράς αγαθών και υπηρεσιών για τον Δεκέμβριο, ώστε να προωθήσουν τα προϊόντα τους εν όψει των εορτών των Χριστουγέννων. Έτσι, φέτος, πολλά καταστήματα έχουν ήδη ετοιμάσει ειδικές φόρμες “online”, όπου οι καταναλωτές συμπληρώνουν στοιχεία για να ενημερωθούν, μέσω sms, για τις εορταστικές προσφορές. Με αυτόν τον τρόπο η κάθε εμπορική επιχείρηση ευελπιστεί ότι θα πάρει καλύτερη θέση εκκίνησης, κερδίζοντας ένα προβάδισμα στο τέλος του έτους».

Η φετινή Black Friday, πέραν από τις υπόλοιπες επιβαρυντικές καταστάσεις όπως τα μέτρα για τον Covid-19, τις ανατιμήσεις, την επιβάρυνση των ανελαστικών δαπανών των νοικοκυριών, χαρακτηρίζεται επίσης από ένα πολύ σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα, τις πιθανές ελλείψεις προϊόντων που όπως λένε οι ειδικοί του χώρου θα επηρεάσει όχι μόνο τις αγοράς κατά τη Μαύρη Παρασκευή, αλλά και την περίοδο των εορταστικών αγορών που έπεται. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που επισημαίνουν θεσμικά στελέχη του εμπορικού χώρου πως δεν έχουν μπει όλα τα προϊόντα στους εκπτωτικούς καταλόγους. Όπως τονίζει ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ και ΠΕΣΑ, Βασίλης Κορκίδης, παρά τις μεγάλες ανατιμήσεις στις διεθνείς αγορές και τις δυσκολίες έγκαιρης προμήθειας εμπορευμάτων, οι προετοιμασίες για την κατανάλωση των τελευταίων ημερών του έτους στην ελληνική αγορά έχουν ολοκληρωθεί, χωρίς να επισημαίνονται εμφανείς ελλείψεις. Οι φόβοι για «μισογεμάτα ράφια» φαίνεται να απομακρύνονται, αλλά η αγωνία παραμένει για να διαπιστωθεί στην πράξη εάν τελικά τα αποθέματα θα αποδειχθούν επαρκή στη φετινή ζήτηση από τώρα μέχρι και τις γιορτές. Επίσης, προβληματισμό δημιουργεί η πληθωριστική έκρηξη στο 4%, καθώς προκαλεί ανατιμήσεις και δημιουργεί αβεβαιότητα στο «κόστος αντικατάστασης», κυρίως των εισαγόμενων εμπορευμάτων. Και επαναλαμβάνει πως «στο λιανικό εμπόριο υπάρχουν φορές που δεν κερδίζουν όλοι, αλλά συμμετέχουν όλοι, γιατί σωστά οι ΜμΕ δεν θέλουν να αφήσουν τους μεγάλους της αγοράς και τις πολυεθνικές να μονοπωλήσουν το καταναλωτικό κοινό».

Αυξήσεις σε έναν χρόνο

Τα στοιχεία του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής δείχνουν πως οι ανατιμήσεις στις τιμές κυμαίνονται στο 16% για μεταλλικά προϊόντα, 14% για ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά είδη, 10% για βιομηχανικά, 7% για κλωστοϋφαντουργικά, 6% για πλαστικά, 4% για προϊόντα ξύλου και 2% σε φαρμακευτικά είδη. Οι αυξήσεις που όμως «κακοφαίνονται» περισσότερο στα νοικοκυριά είναι στα τρόφιμα και τα καύσιμα.

Προτιμήσεις καταναλωτών

Οι 9 στους 10 καταναλωτές των Black Friday & Cyber Monday έχουν ήδη κάνει έρευνα στα προϊόντα που έχουν στοχεύσει για τις προσωπικές αγορές. Οι 8 στους 10 θα ήθελαν «black Friday τιμές» και εκπτώσεις στα σούπερ μάρκετ για τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης. Οι 7 στους 10 καταναλωτές ενδιαφέρονται για ευκαιρίες σε ηλεκτρονικές συσκευές, παιχνίδια, smartphones, laptops, λευκές συσκευές, έπιπλα και είδη οικιακού εξοπλισμού. Οι 6 στους 10 καταναλωτές έχουν προεπιλέξει τα 4 είδη που, κατά μέσο όρο, ενδιαφέρονται να αγοράσουν. Οι 5 στους 10 προτιμούν να δαπανήσουν για αγορές οικογενειακών δώρων εν όψει εορτών σε συνδυασμό με προσωπικές αγορές. Οι 4 στους 10 κάνουν αγορές «Phygital», συνδυάζοντας τη φυσική τους παρουσία με «digital» αγορές. Οι 3 στους 10 προτιμούν τις προσωπικές αγορές ρούχων, καλλυντικών, κοσμημάτων και τα ταξίδια. Οι 2 στους 10 προτίθενται να ξοδέψουν φέτος τουλάχιστον 50% περισσότερα, κυρίως σε φυσικά καταστήματα, αφού πέρυσι ήταν σε καραντίνα οι ίδιοι και η αγορά σε lockdown. Τέλος, 1 στους 10 ενοχλείται από τους ελέγχους στην είσοδο και τον αποτρέπει να επισκεφτεί εμπορικό κατάστημα. Ειδικότερα το ΠΕΣ Αττικής εκτιμά, σύμφωνα με τις αυξήσεις του τζίρου το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, πως ο εβδομαδιαίοςεκπτωτικός τζίρος της Black Friday, για το 2021, αναμένεται να φτάσει στα επίπεδα του 80%- 85% του 2019. Ο τρόπος πωλήσεων επανέρχεται και πάλι σε «Phygital», δηλαδή υβριδικός με φυσικές και ηλεκτρονικές αγορές, ανάλογα με τις ηλικιακές αποκλίσεις, τις νέες γενιές καταναλωτών και την εξοικείωση με τις διαδικτυακές πληρωμές.

Ο δεκάλογος

Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, με την ευκαιρία της Black Friday και με σκοπό την προστασία του καταναλωτικού κοινού, ανακοίνωσε τον Δεκάλογο της Black Friday.

Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο σημειώνει ότι η Black Friday είναι ένας νέος σχετικά θεσμός για τη χώρα μας που σημειώνει αλματώδη άνθηση και δημιουργεί ιδιαίτερο ενθουσιασμό και προσμονή στο αγοραστικό κοινό για τις προσφορές που υπόσχεται.

Συχνά, όμως, κρύβει και παγίδες που μας αποτρέπουν από την αξιοποίηση των προσφορών αυτών και μας οδηγούν σε αγορές που δεν επιθυμούσαμε πραγματικά ή που μας έβγαλαν εκτός προϋπολογισμού.

Στη συνέχεια οι καταναλωτές μπορούν να ενημερωθούν σχετικά με το πώς μπορούν να εκμεταλλευτούν τις προσφορές της Black Friday αποφεύγοντας τις παγίδες:

1. Δείξτε προσοχή στους επίδοξους απατεώνες και στις απατηλές πρακτικές.

Η Black Friday αποτελεί ευκαιρία και για τους scammers που εκμεταλλεύονται την επιθυμία των καταναλωτών για πολλές και καλές προσφορές. Ακόμη λοιπόν και αν συναντήσετε όρους όπως «φθηνά», «προσφορά» κλπ, μην θεωρήσετε ότι όντως πρόκειται για μια καλή ευκαιρία.

Η εμπειρία έχει δείξει ότι όπου οι τιμές είναι ιδιαίτερα χαμηλές ή έστω, σημαντικά χαμηλότερες από ό,τι συνήθως, τα αγαθά ενδέχεται να είναι απομιμητικά ή ελαττωματικά. Κάντε την έρευνά σας λίγο καιρό πριν προβείτε στις αγορές σας ώστε να είστε σε θέση να εντοπίσετε τις ψεύτικες προσφορές.

2. Διαβάστε τους όρους χρήσης στα ηλεκτρονικά καταστήματα και ρωτήστε για τις εγγυήσεις στα φυσικά καταστήματα.

Ενώ οι μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων ανανεώνουν συχνά την πολιτική επιστροφών προς όφελος του καταναλωτικού κοινού, οι μικρότερες επιχειρήσεις ενδέχεται να δείξουν μικρότερη ευελιξία.

Διαβάστε προσεκτικά τους όρους χρήσης του ηλεκτρονικού καταστήματος προτού προβείτε σε αγορά ή ρωτήστε για την πολιτική του καταστήματος, όταν αυτό είναι φυσικό κατάστημα, σε περίπτωση επιστροφής του αγαθού.

3. Προσέξτε την παρορμητική αγοραστική συμπεριφορά προτού προβείτε σε συναλλαγή.

Χρειάζεστε πραγματικά το προϊόν που είδατε στην βιτρίνα ή στο e-shop; Μήπως το τελικό ποσό των αγορών σας, εκτρέπει τον προϋπολογισμό σας; Η Black Friday προκαλεί τέτοιο ενθουσιασμό στους καταναλωτές που πολλές φορές προβαίνουν σε αγορές που δεν τους είναι πραγματικά αναγκαίες από το φόβο ότι μπορεί να μην προλάβουν να αξιοποιήσουν τις προσφορές.

Θυμηθείτε ότι παρά τις ελκυστικές προτάσεις που τα καταστήματα μπορεί να υπόσχονται ενόψει της Black Friday, όσο προχωρούμε στην εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, η αγορά θα ανανεώσει και πάλι τις προμήθειές της προτείνοντας νέες εκπτώσεις και καινούρια αγαθά!

4. Προσοχή στις άγνωστες ή πρωτοεμφανιζόμενες ηλεκτρονικές επιχειρήσεις.

Οι καλύτερες προσφορές δεν παρέχονται πάντα από τις μεγάλες ηλεκτρονικές επιχειρήσεις. Kαι οι μικρές ηλεκτρονικές επιχειρήσεις μπορούν να προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες για αγορές, ωστόσο στις περιπτώσεις πρωτοεμφανιζόμενης ή άγνωστης επιχείρησης, θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί για να μην χάσετε χρήματα.

Αν διαπιστώσετε ότι παραλείπονται κρίσιμα στοιχεία για την αναγνώριση της ταυτότητας της ηλεκτρονικής επιχείρησης όπως είναι η εταιρική επωνυμία, η ταχυδρομική διεύθυνση, τα τηλέφωνα επικοινωνίας, η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και το ΑΦΜ της, είναι προτιμότερο να αποφύγετε να προβείτε σε αγορά μέχρι να διασταυρώσετε την αξιοπιστία της επιχείρησης διερευνώντας προηγουμένως την φήμη της στο διαδίκτυο.

5. Προσοχή στις παραπλανητικές προσφορές.

Ακόμη και αν ψωνίζετε από μία ιστοσελίδα που εμπιστεύεστε, είναι σημαντικό να ελέγξετε όλες τις λεπτομέρειες που αφορούν στην συναλλαγή σας: η τιμή, η εγγύηση, το κόστος μεταφοράς, η διαθεσιμότητα ή ο χρόνος παράδοσης, μπορεί να είναι μερικές από τις σημαντικές πληροφορίες που θα καθορίσουν την τελική σας επιλογή.

Πολλές φορές όμως ενδέχεται να εμφανιστούν αναδυόμενα banners με προσφορές άσχετες από αυτές που παρέχει η προμηθεύτρια επιχείρηση, από ιστοσελίδες που σας ζητούν να εισάγετε τα στοιχεία των τραπεζικών σας λογαριασμών ή και των κωδικών σας για την ολοκλήρωση της συναλλαγής.

Στις περιπτώσεις αυτές, επικοινωνήστε τόσο με την επιχείρηση όσο και με την τράπεζά σας και επιβεβαιώστε τη γνησιότητα του περιεχομένου των μηνυμάτων αυτών.

Θα πρέπει να αποφεύγουμε προσφορές που εμφανίζονται σε αναδυόμενα παράθυρα αν προέρχονται από άγνωστους ιστοτόπους.

6. Δείξτε μεγάλη προσοχή στην παροχή ευαίσθητων προσωπικών πληροφοριών.

Στις περιπτώσεις που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε την πιστωτική ή την χρεωστική σας κάρτα ελέγξτε με προσοχή το περιεχόμενο των όρων και των email που σχετίζονται με την συναλλαγή σας.

Επίσης, θα πρέπει να μην προχωρήσετε σε συναλλαγή αν σας ζητείται να εγκαταστήσετε λογισμικό για την απόκτηση μιας προσφοράς.

7. Μην παρασύρεστε από ασυνήθιστα χαμηλές τιμές ή προσφορές.

Ελέγξτε στα διαφημιστικά φυλλάδια, στις προωθήσεις στα social media και στα newsletters των καταστημάτων για τις τιμές των προϊόντων που σας ενδιαφέρουν. Συγκεντρώστε τις αρκετές μέρες πριν την Black Friday ώστε να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης για την τελικά προσφερόμενη τιμή και για να είστε σε θέση να εξακριβώσετε ότι πετύχατε μια πραγματικά καλή ευκαιρία αγοράς.

8. Κουπόνια προσφορών και giftcards.

Όταν διαθέτετε κουπόνια προσφορών ή giftcards επιβεβαιώστε αν τα προϊόντα που επιθυμείτε διατίθενται την Black Friday ή αν οι εταιρείες που σας ενδιαφέρουν αποδέχονται τα κουπόνια αυτά και δεν εξαιρούνται των προσφορών.

9. Ελέγξτε την πολιτική ασφάλειας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές.

Εφόσον σκοπεύετε να προχωρήσετε σε ηλεκτρονικές αγορές, προτιμήστε να χρησιμοποιήσετε τις προσωπικές σας συσκευές στις οποίες έχει εγκατασταθεί πρόγραμμα προστασίας από κακόβουλο λογισμικό (antivirus) και δίχτυ προστασίας (firewall). Κατά την καταχώριση των στοιχείων της συναλλαγής σας, βεβαιωθείτε ότι έχει τεθεί σε εφαρμογή κρυπτογράφηση.

Αυτό μπορείτε να το αναγνωρίσετε αν παρατηρήσετε το εικονίδιο με το κλειστό λουκετάκι πάνω αριστερά στην διεύθυνση της ιστοσελίδας και εάν η διεύθυνση ξεκινά με https:// .

10. Συμφωνήστε την ημερομηνία παράδοσης του προϊόντος.

Σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν παραδώσει εμπρόθεσμα το προϊόν, θυμηθείτε ότι οι συναλλαγές μέσω χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας προσφέρουν ουσιαστικές δικλείδες ασφαλείας για τους καταναλωτές, σε περίπτωση ακύρωση της συναλλαγής. Αντίθετα η πληρωμή με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του προμηθευτή, θα πρέπει να αποφεύγεται.

Σε κάθε περίπτωση, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, όταν αγοράζετε από φυσικά καταστήματα, τηρείτε τα υγειονομικά μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας ώστε να απολαύσετε τις αγορές σας με ασφάλεια και προσοχή.

Οι καταναλωτές μπορούν να υποβάλλουν καταγγελίες σχετικές με την παραβίαση των δικαιωμάτων του καταναλωτή και τη χρήση αθέμιτων πρακτικών από τις εμπορικές επιχειρήσεις στον αριθμό 1520 στη Γραμμή καταγγελιών της ΓΓ Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή.