e-ΕΦΚΑ: Εγκύκλιος με λεπτομέρειες για την αύξηση του ορίου οφειλών συνταξιοδότησης

Με την εγκύκλιο 29/2024 του e-ΕΦΚΑ παρέχονται λεπτομέρειες σχετικά με την αύξηση ορίου οφειλών συνταξιοδότησης.

Ειδικότερα, γνωστοποιούνται τα εξής:

Σας ενημερώνουμε ότι στο ΦΕΚ Α’ 211/20.12.2023 δημοσιεύτηκαν οι διατάξεις του νόμου 5078. Στην Ενότητα Β’ «Αναμόρφωση Ασφαλιστικής Νομοθεσίας», του Μέρους Β’ «ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΕΣ -ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ – ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ», του Κεφαλαίου Α’ «Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις», περιλαμβάνεται το άρθρο 115 σχετικά με την αύξηση του ορίου οφειλών συνταξιοδότησης, με το οποίο γίνεται προσθήκη παραγράφων 5 και 6 στο άρθρο 61 του ν. 3863/2010, περί έναρξης καταβολής σύνταξης σε οφειλέτη ασφαλιστικών εισφορών.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παράγραφο 5, τα ποσά οφειλών της παρ. 2 του ν. 3863/2010, όπως τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 259 του ν. 4798/2021 και ισχύουν, είναι δυνατό να υπερβαίνουν τα όρια των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ή των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ για οφειλές προς τον π. ΟΓΑ και μέχρι του ποσού των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ και ή των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για οφειλές προς τον π. ΟΓΑ.

Στις 23.05.2024 εκδόθηκε η προβλεπόμενη από την παράγραφο 2 του άρθρου 154 του ν.5078/23 « Εξουσιοδοτικές διατάξεις», κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με αριθμό 32270/23.05.2024 ΦΕΚ 2915/2024 τ.Β’, στην οποία σύμφωνα με το άρθρο 1 αυτής, εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις υπαγωγής στις ρυθμίσεις των παρ. 5 και 6 του άρθρου 115 και καθορίζεται η σχετική διαδικασία υπαγωγής, οι διαδικασίες διασταύρωσης, οι απαιτούμενοι έλεγχοι για την πλήρωση των κριτηρίων, οι προϋποθέσεις και οι τεχνικές λεπτομέρειες για την εφαρμογή του προαναφερθέντος άρθρου.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΠΑΓΩΓΗΣ (Άρθρο 2)
Για την υπαγωγή του υποψήφιου συνταξιούχου στη νέα ρύθμιση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 της παραπάνω ΚΥΑ, θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά και να συντρέχουν κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη ρύθμιση, οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Οι οφειλές του προς τον e-ΕΦΚΑ να μην υπερβαίνουν τις τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ και ειδικά προς τον π. ΟΓΑ τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. Όπως είναι γνωστό, ως οφειλές νοείται το συνολικά οφειλόμενο ποσό από κάθε είδους ασφαλιστικές εισφορές, οφειλές από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις. Ως οφειλές για τον π. ΟΓΑ, ειδικότερα, νοείται το συνολικά οφειλόμενο ποσό από εισφορές για υπαγωγή στον Κλάδο Κύριας και Πρόσθετης ασφάλισης καθώς και για την προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης στον π. ΟΓΑ ( σχετική η εγκύκλιος 58/2021).

β) Να έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του ή εφόσον έχει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον σαράντα (40) ετών, το 62ο έτος της ηλικίας του.

γ) Να έχει καταβάλει-εξοφλήσει τις εισφορές που αντιστοιχούν σε χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον είκοσι (20) ετών ή έξι (6.000) ημερών ασφάλισης, ανεξάρτητα από τον πρώην φορέα που συμμετέχει στην απονομή της σύνταξης.

δ) Οι τραπεζικές του καταθέσεις να μην ξεπερνούν το ποσό των:

i) Δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ γενικά ή

ii) Έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, εφόσον πρόκειται για οφειλέτη αποκλειστικά προς τον π. ΟΓΑ.

Ειδικά, για το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων λαμβάνεται υπόψη:

Α) Το ύψος του συνολικού ποσού καταθέσεων σε όλους τους τραπεζικούς λογαριασμούς που τηρούνται στο όνομα του οφειλέτη κατά το κλείσιμο του μήνα που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση καθώς και

Β) Ο μέσος όρος του τελευταίου δωδεκαμήνου πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠΑΓΩΓΗΣ (Άρθρο 3)
1) Η αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις της παρούσας ρύθμισης υποβάλλεται μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης.

2) Μαζί με την αίτηση υπαγωγής ο ασφαλισμένος θα παρέχει τη συγκατάθεσή του στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για κοινοποίηση στον e-ΕΦΚΑ των εγγράφων και των στοιχείων που απαιτούνται για την εφαρμογή της παρούσας.

Η αίτηση συνεπάγεται νόμιμη άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων του άρθρου 1 του ν.δ. 1059/1971 (Α’ 270) και του φορολογικού απορρήτου του άρθρου 21 του ν. 5104/2024 (Α’ 58).

3) Στην αίτηση υπαγωγής που επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, θα πρέπει να περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία:

α) Δήλωση του αριθμού των λογαριασμών που τηρούνται στο όνομα του ασφαλισμένου και το πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο αυτοί τηρούνται.

β) Δήλωση ότι το υπόλοιπο των ως άνω λογαριασμών κατά το κλείσιμο του μήνα που προηγείται της υποβολής της αίτησης και ο μέσος όρος των καταθέσεων κατά το δωδεκάμηνο που προηγείται της υποβολής της αίτησης, δεν υπερβαίνουν το κατά περίπτωση όριο των 12.000 ευρώ ή των 6.000 ευρώ, της περ. δ. της παρ. 1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ.

γ) Δήλωση ότι πληροί τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις των περ. β και γ της παρ. 1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ, δηλαδή το κατά περίπτωση ηλικιακό όριο καθώς και τον 20ετή χρόνο ασφάλισης για τον οποίο έχουν καταβληθεί εισφορές.

Τα αναγκαία προσωπικά στοιχεία του αιτούντος διαβιβάζονται ηλεκτρονικά στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα από τα οποία θα ανακτώνται εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών στοιχεία αναφορικά με τα καταθέσεις που τηρούνται σε αυτά, καθώς και την αξία αποτίμησής τους.

Συγκεκριμένα, θα ανακτώνται τα εξής στοιχεία:

α. Αριθμός αίτησης

β. ΑΦΜ χρηματοδοτικού φορέα

γ. ΑΦΜ δικαιούχου

δ. Κωδικός χρηματοοικονομικού προϊόντος

ε. Είδος χρηματοοικονομικού προϊόντος

στ. Αξία χρηματοοικονομικού προϊόντος

ζ. Μέσος όρος τελευταίου δωδεκαμήνου

η. Ένδειξη κατάθεσης

θ. Δεσμευμένο ποσό

ι. Είδος κατάθεσης

ια. Ημερομηνία αποτίμησης

ιβ. Νόμισμα

Τα στοιχεία α’ έως ιβ’ αντλούνται αυτόματα με εικόνα κλεισίματος του μήνα που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση.

Ο έλεγχος εκπλήρωσης των κριτηρίων υπαγωγής στη ρύθμιση πραγματοποιείται βάσει:
α) των δηλωθέντων από τον αιτούντα στοιχείων και
β) των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων ως προς αυτά.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ (Άρθρο 4)
Μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στην ρύθμιση, ο φορέας ακολουθεί την κάτωθι περιγραφόμενη διαδικασία:

– Ελέγχει εάν οι οφειλές του υποψήφιου συνταξιούχου υπερβαίνουν τα όρια της παρ. 2 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010, όπως ισχύει, δηλαδή τις 20.000 € ή τις 6.000 € προκειμένου για οφειλέτη αποκλειστικά προς τον π. ΟΓΑ. Αν δεν υπερβαίνουν το κατά περίπτωση όριο, εκδίδεται συνταξιοδοτική απόφαση και η σύνταξη καταβάλλεται από την ημερομηνία που ορίζουν οι κείμενες διατάξεις.

– Εφόσον οι οφειλές υπερβαίνουν τα προαναφερθέντα κατά περίπτωση όρια οφειλών διενεργείται κατά σειρά ο ακόλουθος έλεγχος για την πλήρωση:

1. Των ηλικιακών προϋποθέσεων της περ. β) της παρ. 1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ, δηλαδή η συμπλήρωση του 67ου ή 62ου έτους της ηλικίας.

2. Της καταβολής εισφορών της περ. γ) της παρ. 1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ, που αντιστοιχούν σε χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 20 ετών ή 6.000 ημερών ασφάλισης.

Αναλυτικότερα:

Εφόσον ο υποψήφιος συνταξιούχος έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του γίνεται έλεγχος εάν έχουν καταβληθεί οι εισφορές για τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης, ενώ στην περίπτωση που δεν έχει συμπληρωθεί το εν λόγω ηλικιακό όριο, ελέγχεται η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του, η ύπαρξη χρόνου ασφάλισης τουλάχιστον 40 ετών καθώς και η καταβολή εισφορών για τουλάχιστον 20 έτη.

3. Των προβλεπόμενων από την περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ, ορίων καταθέσεων.

– Εάν από τους παραπάνω ελέγχους προκύψει ότι δεν πληρούνται σωρευτικά, οι απαιτούμενες προαναφερθείσες προϋποθέσεις, γίνεται κοινοποίηση οφειλής για το ποσό που υπερβαίνει τις 20.000 € ή τις 6.000 € και εφαρμόζονται τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 61 του ν.3863/2010, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις διατάξεις του άρθρου 259 του ν.4798/2021.

Αν παρέλθει άπρακτη η τιθέμενη δίμηνη προθεσμία, ο φορέας θα πρέπει να προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης, λόγω οφειλών.

– Εάν από τους παραπάνω ελέγχους προκύψει ότι πληρούνται σωρευτικά, οι απαιτούμενες προϋποθέσεις, τότε:

1. Σε περίπτωση που το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 20.000 € αλλά όχι τις 30.000 € ή προκειμένου για οφειλέτες π. ΟΓΑ υπερβαίνει τις 6.000 € αλλά όχι τις 10.000 €, η αίτηση υπαγωγής στη νέα ρύθμιση γίνεται δεκτή και εκδίδεται συνταξιοδοτική απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 5 της ΚΥΑ.

2. Αντίθετα, εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 30.000 € ή τις 10.000 € για οφειλέτες π. ΟΓΑ, κοινοποιείται έγγραφο οφειλής προκειμένου ο ασφαλισμένος να καταβάλλει το υπερβάλλον ποσό, εντός δίμηνης προθεσμίας από την κοινοποίησή της και να υπαχθεί στις διατάξεις της παρούσας.

Αν παρέλθει άπρακτη η τιθέμενη δίμηνη προθεσμία, ο φορέας θα πρέπει να προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης, λόγω οφειλών.

ΑΠΟΔΟΧΗ ΑΙΤΗΣΗΣ (Άρθρο 5)
Εφόσον πληρούνται οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις του άρθρου 2, ο φορέας οφείλει να προχωρήσει στην έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης και στην καταβολή της σύνταξης εφαρμόζοντας παρακράτηση επί του ποσού αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 5 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010, όπως προστέθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 115 του ν.5078/2023.

Ειδικότερα:

– Το υπερβάλλον των 20.000 € ή των 6.000 € για οφειλές προς τον π. ΟΓΑ, ποσό οφειλής : Συμψηφίζεται με το εξήντα τοις εκατό (60%) του μηνιαίου ποσού των καταβαλλόμενων συντάξεων, μέχρι το μηδενισμό του.

Το μηνιαίως συμψηφιζόμενο ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των τριακοσίων τριάντα τριών ευρώ και τριάντα τριών λεπτών του ευρώ (333,33 €), γενικά και των εκατό ευρώ (100 €) για τον π. ΟΓΑ.

Σε αντίθετη περίπτωση, το ως άνω ποσοστό παρακράτησης προσαρμόζεται αναλόγως.

– Η εναπομένουσα οφειλή, μετά το μηδενισμό του υπερβάλλοντος των 20.000 € ή των 6.000 € για τον π. ΟΓΑ ποσού, παρακρατείται από τα ποσά των επόμενων συντάξεων σε ίσες μηνιαίες δόσεις που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από εξήντα (60).

ΕΚΚΡΕΜΕΙΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ (Άρθρο 6)
Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ν.5078/2023, ήτοι έως 20.12.2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας ( σχετ.: το υπ’ αριθμ. Γ51/1/05.03.2019 Γενικό Έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Συντάξεων), δύνανται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του νέου νόμου, κατόπιν αίτησης του ασφαλισμένου.

Ο φορέας, ενημερώνει τους υποψηφίους συνταξιούχους, με κάθε πρόσφορο μέσο, (αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος, αλληλογραφία και πάντοτε συνεκτιμώντας το στάδιο της διοικητικής διαδικασίας στο οποίο εκκρεμεί η κάθε συνταξιοδοτική περίπτωση), για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση και η σχετική αίτηση υπαγωγής υποβάλλεται εντός προθεσμίας δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ενημέρωση.

Σε περίπτωση που υποβληθεί αίτημα υπαγωγής στις ρυθμίσεις του άρθρου 115 του ν.5078/2023, τότε η αίτηση αυτή θεωρείται υποβληθείσα κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου, ήτοι 20.12.2023 και τα οικονομικά αποτελέσματα εκκινούν από την ημερομηνία αυτή.

Δεδομένου ότι όπως προαναφέρθηκε, σε περίπτωση υποβολής αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση, η αίτηση μεταφέρεται ως πλάσματι υποβληθείσα την 20η.12.2023, ευνόητο είναι ότι και οι οφειλές των υποψηφίων συνταξιούχων θα πρέπει να προσδιορίζονται κατά την ίδια ημερομηνία, λαμβάνοντας υπόψη και τυχόν χρόνο ασφάλισης που έχει πραγματοποιηθεί έως την ημερομηνία αυτή.

Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν.5078/2023, δηλαδή από 20.12.2023 και εντεύθεν και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας (σχετ.: το υπ’ αριθμ. Γ51/1/05.03.2019 Γενικό Έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Συντάξεων), δύνανται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του νέου νόμου, κατόπιν αίτησης του ασφαλισμένου.

Ο φορέας, ενημερώνει τους υποψηφίους συνταξιούχους με κάθε πρόσφορο μέσο, (αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος, αλληλογραφία και πάντοτε συνεκτιμώντας το στάδιο της διοικητικής διαδικασίας στο οποίο εκκρεμεί η κάθε συνταξιοδοτική περίπτωση), για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση και η σχετική αίτηση υπαγωγής υποβάλλεται εντός προθεσμίας δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ενημέρωση.

Σε περίπτωση που υποβληθεί αίτημα υπαγωγής στις ρυθμίσεις του άρθρου 115 του ν.5078/2023, τότε η αίτηση αυτή θεωρείται υποβληθείσα κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για συνταξιοδότηση.

Σε περίπτωση που η αίτηση συνταξιοδότησης έχει απορριφθεί είτε λόγω οφειλών είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο, απαιτείται επανυποβολή της για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις της παρούσας.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ (Άρθρο 7)
Για τους σκοπούς εφαρμογής της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ο e-ΕΦΚΑ λειτουργεί ως υπεύθυνος Επεξεργασίας, βάσει των διατάξεων του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ) και οφείλει να τηρεί όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία δεδομένων (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 (ΓΚΠΔ) καθώς και τις διατάξεις του ν. 4624/2019.

Σκοπός της επεξεργασίας τους, είναι ο έλεγχος της συνδρομής των προϋποθέσεων υπαγωγής στη ρύθμιση και τα προσωπικά δεδομένα που αναγράφονται στην αίτηση υπαγωγής διαβιβάζονται από τους Χρηματοδοτικούς φορείς και την Α.Α.Δ.Ε. προς τον φορέα, βάσει των προαναφερθέντων στο άρθρο 3. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία τυγχάνουν επεξεργασίας, περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα, προκειμένου να περαιωθεί ο σκοπός της διάταξης.

Τα προσωπικά δεδομένα τηρούνται για 5 έτη και στη συνέχεια αρχειοθετούνται προς το δημόσιο συμφέρον.

Η ισχύς του άρθρου 115, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρ.1 του άρθρου 195 του ν. 5078/2023, αρχίζει από την δημοσίευση του νόμου στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι 20.12.2023.