“Δώστε πίσω τους μισθούς μας. Με κεντρικό αίτημα την αύξηση των μισθών αλλά και την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και του καθεστώτος διαμόρφωσης των μισθών μέσω των διαπραγματεύσεων – κάτι που ίσχυε πριν το Φεβρουάριο του 2012 – , η ΓΣΕΕ προχωρεί σε 24ωρη γενική απεργία στο πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.
«Δεν θέλουμε ενισχύσεις μέσω επιδομάτων, αλλά αυξήσεις των μισθών», επισήμανε ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ κ. Γ. Παναγόπουλος σε συνέντευξη τύπου στη Θεσσαλονίκη όπου βρί8σκεται η διοίκηση της οργάνωσης, προγραμματίζοντας εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στο πλαίσιο των εγκαινίων της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Η ΓΣΕΕ
Η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, να επανέλθει ως μέσο διαμόρφωσης των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα, η επαναφορά των κλαδικών συμβάσεων με στο προ του 2012 καθεστώς, δηλαδή με την ισχύ της συρροή, της καθολικότητας, της αρχής της εύνοιας και της μετενέργειας. Το διεκδικητικό αυτό πλαίσιο αποτελεί το βασικό αίτημα της Συνομοσπονδίας ενόψει της κατάθεσης του σχεδίου προϋπολογισμού για το 2013.
Ο κ. Παναγόπουλος εξήγησε ότι τόσο η σημερινή όσο και η προηγούμενη κυβέρνηση έχουν «εργαλειοποιήσει» τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό με αποτέλεσμα να τον αυξάνουν προεκλογικά χρησιμοποιώντας τον ως «πολιτικό όπλο».
Οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό «δεν περνούν» στους υπόλοιπους μισθούς εξαιτίας της κατάργησης του δικαίου των συλλογικών συμβάσεων. Αποτέλεσμα αυτού είναι σήμερα οι περισσότεροι εργαζόμενοι να αμείβονται στα όρια του κατώτατου μισθού, ενώ προ του 2012 περίπου το 7% ελάμβανε τα κατώτατα όριο και το 90% αμειβόταν σύμφωνα με τις κλαδικές συμβάσεις.
Η Ισπανία
Ο κ. Παναγόπουλος αναφέρθηκε στο «παράδειγμα της Ισπανίας», δηλαδή στην επίτευξη ενός είδους «κοινωνικής συμφωνίας» μεταξύ κυβέρνησης, εργοδοτών και εργαζομένων. Στην Ισπανία η συμφωνία προβλέπει την επαναφορά του εργατικού δικαίου, σε ο, τι αφορά τις συλλογικές συμβάσεις (μετενέργεια, επεκτασιμότητα κλπ), όπως και την υποχρεωτική κάλυψη του 70% των εργαζομένων από τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις. Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης είχαμε και στην Ισπανίας άρση εργασιακών και συλλογικών δικαιωμάτων, παρότι η χώρα δεν εντάχθηκε σε πρόγραμμα σταθεροποίησης με την υπογραφή Μνημονίων.
Τα αιτήματα
Η ενδεχόμενη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού είναι σίγουρα καλοδεχούμενη, τόνισε ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ. Ωστόσο η ΓΣΕΕ επιμένει στο αίτημά της για επαναφορά της ευθύνης διαμόρφωσης του κατώτατου στους κοινωνικούς εταίρους. Δηλαδή μέσω της διεξαγωγής συλλογικών διαπραγματεύσεων και της υπογραφής Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Το πακέτο των αιτημάτων της ΓΣΕΕ περιλαμβάνει τρείς άξονες:
1.Την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, όσο δηλαδή ήταν προς της οικονομικής κρίσης.
2.Την επιστροφή της ευθύνης διαμόρφωσης των αμοιβών μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της υπογραφής συλλογικών συμβάσεων μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, χωρίς κυβερνητικές παρεμβάσεις.
3.Την επαναφορά της ισχύος της μετενέργειας, της συρροή, της καθολικότητας και της αρχής της εύνοιας μεταξύ των συμβάσεων.
Η μετενέργεια
Τι είναι όμως η μετενέργεια που επιδιώκει να επαναφέρει η ΓΣΕΕ; Η κατάρρευση των μισθών συντελέστηκε το 2012, με το δεύτερο μνημόνιο των δανειστών, το οποίο επέβαλε μειώσεις στον κατώτατο μισθό, ύψους 22% (από 751 σε 583 ευρώ) και κατά 32% του μισθού για τους νέους κάτω των 25 ετών (511 ευρώ).
Ακολούθησε σε μικρό χρονικό διάστημα, η κατάργηση της μετενέργειας με αποτέλεσμα την κατάρρευση της «πυραμίδας των συλλογικών συμβάσεων», πάνω στην οποία είχε οικοδομηθεί το σύστημα των αμοιβών.
Κατ΄ ουσίαν με την κατάργηση της μετενέργειας εισήλθε σε νέα εποχή το συλλογικό δίκαιο και το καθεστώς διαμόρφωσης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Ειδικότερα στις περιπτώσεις κλάδους παραγωγής όπου έληξαν οι συμβάσεις και δεν ανανεώθηκαν με νέες κλαδικές συμβάσεις εργασίας.
Στις περιπτώσεις αυτές, όπου δηλαδή έληξε μετενέργεια των συμβάσεων, χωρίς να υπογραφεί νέα σύμβαση το σύνολο των αμοιβών πιέστηκε προς τα κάτω.
Ταυτοχρόνως, οι αμοιβές μειώθηκαν περαιτέρω μέσω των ατομικών συμβάσεων. Στην περίπτωση αυτή οι μειώσεις ήταν πολύ υψηλότερες, καθώς το μόνο όριο που τίθεται είναι τα κατώτατα όρια μισθών της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
Έτσι πέντε χρόνια αργότερα, το 2017, οι μειώσεις των αμοιβών, σε συνδυασμό με την πλήρη κυριαρχία στην αγορά της ευέλικτης απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής εργασία), δημιούργησαν στη χώρα μας τη λεγόμενη «γενιά εργαζομένων που αμείβονται με… βαλκανικούς μισθούς».