Παρά το γεγονός εχουμε μπει στην νέα τουριστική περίοδο, εντούτοις, η κάλυψη των κανών θέσεων στα ξενοδοχεία αποτελεί το μεγάλο «αγκάθι» για τους ξενοδόχους.
Σημειώνεται ότι η έλλειψη προσωπικού στον τουρισμό είχε γίνει εμφανής ήδη από το Μάρτιο, όταν οι ξενοδοχειακές μονάδες ξεκινούσαν τον προγραμματισμό τους για τη φετινή τουριστική σεζόν. Φορείς του τουριστικού χώρου είχαν αποδώσει τη δυσκολία στελέχωσης των θέσεων στην πανδημία και ειδικότερα στην αλλαγή προσανατολισμού των εργαζομένων.
Ακολούθησε μια τοποθέτηση μέσω twitter του Ανδρέα Ανδρεάδη, CEO της ξενοδοχειακής αλυσίδας Sani/Ikos Group και πρώην πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ο οποίος έλεγε πως έχουν μείνει κενές περισσότερες από πενήντα χιλιάδες θέσεις στον τουρισμό.
“Πράγματι υπάρχει τεράστια έλλειψη προσφοράς εργασίας με αμοιβές σημαντικά πάνω από τις κλαδικές συμβάσεις. Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στον επισιτισμό (κουζίνα & service) με ακάλυπτες πάνω από 50.000 θέσεις. Απαιτούνται λύσεις τώρα, ο ποιοτικός τουρισμός μας κινδυνεύει” σημείωνε.
Ως τα γερμανικά ΜΜΕ
Το θέμα έφτασε μέχρι τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης με ρεπορτάζ του γερμανικού πρακτορείου ειδήσεων dpa στην Welt “Πολλοί πελάτες, λίγοι εργαζόμενοι” να αναφέρει πως η σεζόν το καλοκαίρι αναμένεται πολύ καλή, όμως ένα “σύννεφο θολώνει τις φωτεινές προοπτικές.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο τουριστικό σύνδεσμο φέτος δεν μπόρεσαν να καλυφθούν οι περίπου 50.000 θέσεις εργασίας στην αρχή της σεζόν. Γιατί όμως ο τουριστικός κλάδος δεν είναι ελκυστικός, όταν στην Ελλάδα υπάρχουν 600.000 άνεργοι;”.
Οι λόγοι
Όπως έλεγε το δημοσίευμα, “τα χρήματα που κερδίζονται το καλοκαίρι είναι αδύνατο να φτάσουν και τον χειμώνα. Το προσωπικό εξυπηρέτησης για παράδειγμα κερδίζει περίπου 1000 ευρώ τον μήνα. Εργάζονται όμως επτά ημέρες την εβδομάδα, έως και δώδεκα ώρες τη μέρα κατά τη διάρκεια της σεζόν”. Σε αυτά προστίθενται τα ακριβά ενοίκια στις τουριστικές περιοχές πχ. σε Σαντορίνη, Μύκονο, Ρόδο, Κρήτη για τους εργαζομένους, “500 ευρώ για ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα”.
Τρεις είναι λοιπόν οι κύριοι λόγοι που δεν επιλέγουν οι εποχικά εργαζόμενοι να δεχτούν μια θέση εργασίας την καλοκαιρινή σεζόν, κάνοντας λόγο σε πολλές περιπτώσεις για «εργασιακό μεσαίωνα».
Αρχικά η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων που αποφάσισε να μην ασχοληθεί φέτος με τον τουρισμό, δουλεύει ήδη με 8μηνες συμβάσεις στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και με μισθούς 12 μήνες τον χρόνο.
Ο δεύτερος κύριος λόγος σοβαρής έλλειψης προσωπικού αφορά τις εξαντλητικές συνθήκες εργασίας με χαμηλές αποδοχές. «Οι εργοδότες διαφέρουν από επιχείρηση σε επιχείρηση. Δεν προσφέρουν όλοι ικανοποιητικούς μισθούς για να αποφασίσει ο εποχικά εργαζόμενος να μεταβεί σε νησί για εργασία. Τουριστικές επιχειρήσεις, μάλιστα, με αγγελίες αναζητούν προσωπικό για το καλοκαίρι σε Μύκονο, Σαντορίνη και Πάρο, προτείνοντας επταήμερη εργασία, 10-12 ώρες την ημέρα με διαμονή και διατροφή και μισθό στα 700 ευρώ.
Οι συγκεκριμένοι μισθοί δεν είναι αντιπροσωπευτικοί για τέτοιες συνθήκες εργασίας και δικαιολογημένα δεν θα πάνε για δουλειά οι εργαζόμενοι. Πολλοί εργοδότες για να αποφύγουν την καταβολή των ενσήμων, βάζουν πλαφόν τα 100 ένσημα και μόλις ο εργαζόμενος τα αγγίξει τότε του ζητά να δουλέψει μαύρα», ανέφερε με δυσαρέσκεια ο πρόεδρος της ΠΟΕΕΤ.
Απο την πρώτη μέρα της επίσημης έναρξης της περιόδου, εχουν γίνει καταγγελίες από ξενοδοχουπαλλήλους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Ηράκλειο υπαρχουν πολλές καταγγελίες για ανασφαλιστους εργαζόμενους, που τονίζουν την ανάγκη για εντατικοποίηση των ελέγχων τους θερινούς μήνες στα νησιά προκειμένου να καταπολεμηθεί η «μαύρη» εργασία σε αντίξοες συνθήκες.
Την ίδια ώρα οι ξενοδόχοι ρισκάρουν να εχουν εργαζόμενους ανασφαλίστους, γνωρίζοντας οτι το πρόστιμο είναι 10.500 ευρω για κάθε εργαζόμενο.
Σημειώνεται ακόμη ότι ο μισθός των εποχικά εργαζομένων το 2019 μειώθηκε κατά 11% συγκριτικά με το 2010 σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία τα έσοδα της χώρας από τον τουρισμό ήταν τα διπλάσια.
Παράλληλα, κανένας νέος δεν επιθυμεί πλέον να εργαστεί στις τουριστικές επιχειρήσεις τους καλοκαιρινούς μήνες καθώς η πολιτεία δεν προσφέρει κίνητρα και κάλυψη αφήνοντας αιχμές κατά της κυβέρνησης. «Αν φέτος έχουμε πάνω από 50.000 κενές θέσεις εργασίας, του χρόνου θα είναι 150.000. Είναι αδύνατον να δουλεύουμε 4-5-6 μήνες και μετά το ταμείο ανεργίας να διαρκεί μόνο για τρεις μήνες. Η επιβίωση τον χειμώνα είναι ανέφικτη.
Ειδικά φέτος, λόγω της πανδημίας, πολλοί έμειναν χωρίς δουλειά από τον Σεπτέμβρη και έλαβαν ταμείο ανεργίας μέχρι και τον Δεκέμβρη.
Οι ξενοδόχοι
Από την πλευρά τους ξενοδόχοι επισημαίνουν πως η μετανάστευση στο εξωτερικό, η αλλαγή εργασιακής κατεύθυνσης λόγω της πανδημίας και των απωλειών στην τουριστική βιομηχανία (για παράδειγμα προς την οικοδομή και το delivery), αλλά και οι διάφορες παροχές κατά τη διάρκεια του Covid επέτειναν τις ελλείψεις.
Όλα αυτά την ώρα που ο τουρισμός προσπαθεί να βρει τη δυναμική των ρεκόρ που είχε το 2019, ενώ ο αριθμός των αφίξεων αναμένεται να κινηθεί σε επίπεδα προ πανδημίας, όταν είχαμε 30 εκατομμύρια επισκέπτες από το εξωτερικό.
Ακάλυπτες μία στις πέντε θέσεις
Στην αιχμή της θερινής σεζόν του 2021, 53.249 θέσεις εργασίας δεν καλύφθηκαν από τις 244.124 θέσεις εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος στα ξενοδοχεία. Δηλαδή το ποσοστό έλλειψης ανέρχεται σε 22% ή περισσότερες από 1 στις 5 θέσεις δεν καλύφθηκαν. Το ποσοστό είναι παρόμοιο σε όλα τα τμήματα λειτουργίας των ξενοδοχείων και κυμαίνεται από 21% έως 24%.
Σύμφωνα με μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, με θέμα “Απασχόληση και ελλείψεις εργατικού δυναμικού στα ελληνικά ξενοδοχεία στην αιχμή της θερινής σεζόν 2021” η έλλειψη προσωπικού στην αιχμή της σεζόν υπήρχε και σε προηγούμενες χρονιές, ειδικά σε πολλά νησιά και απομακρυσμένες περιοχές, αλλά οξύνθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της πανδημίας. Η συνολική αντιμετώπισή του, καθώς και η ανάδειξη των δυνατοτήτων απασχόλησης στον τομέα, αποτελούν πρώτης προτεραιότητας θέματα για τον ελληνικό τουρισμό, προκειμένου να διατηρήσει το υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης και φιλοξενίας, το ισχυρότερο, ίσως, σημείο υπεροχής του σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
Το 50% του συνόλου των θέσεων εργασίας που δεν καλύφθηκαν, σχεδόν 26.500 θέσεις, αντιστοιχούν στις ειδικότητες Καμαριέρα, Receptionist, Σερβιτόρος, Βοηθός Σερβιτόρου, Λαντζέρης, Barista και Τεχνική Υποστήριξη / Συντήρηση.