Αλλάζουν όλα στις μεταβιβάσεις ακινήτων

Ριζικές αλλαγές στις μεταβιβάσεις ακινήτων έρχονται από τις αρχές του 2024 με «ναυαρχίδα» τη θεσμοθέτηση της υποχρέωσης αγοραπωλησίας μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής.

Το τέλος στη χρήση των μετρητών για τις μεταβιβάσεις θα συνοδευτεί με μια σειρά από αλλαγές, που θα στοχεύουν ώστε όλες οι υποθέσεις να διεκπεραιώνονται ταχύτατα. Κυριότερη είναι η πλήρης ενεργοποίηση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Ακινήτου, υπό την προϋπόθεση ότι τα ακίνητα  δεν έχουν εκκρεμότητες, αλλά είναι κτηματογραφημένα και τακτοποιημένα, ενώ μια σειρά από ψηφιακές εφαρμογές θα διευκολύνουν περαιτέρω τις διαδικασίες.

Σε ολα τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων θα αναγράφεται υποχρεωτικά η εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά μέσω τράπεζας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των συμβολαιογράφων σχεδόν τρεις στις δέκα μεταβιβάσεις αυτή την περίοδο γίνονται εξολοκληρου ή εν μέρει με χρήση μετρητών.

Στην οικοδομή 30 δισ. αδήλωτων εισοδημάτων

Στόχος είναι να τεθεί φρένο στη διακίνηση «μαύρου» χρήματος μέσω των αγοραπωλησιών ακινήτων, καθώς εκτιμάται ότι τουλάχιστον 30 δισ. ευρώ αδήλωτων εισοδημάτων (από τη διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής και της πραγματικής τιμής) διακινήθηκαν κατά τα προηγούμενα χρόνια στην οικοδομή. Ετσι θα χτυπηθεί μία ακόμα εστία φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος, ενώ τα χρήματα θα εισρεύσουν στα κρατικά ταμεία ώστε να αξιοποιηθούν σε μέτρα υπέρ των πολιτών.

Σημειώνεται ότι από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας myPROPERTY (Μάρτιος 2021) έχουν καταχωριστεί 42.613 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων, το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε αποκλειστικά με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 462.493.710,3 €.

Έχουν καταχωριστεί επιπλέον 41.741 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε εν μέρει μόνο με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 2.980.580.395.13€  (το ποσό είναι το συνολικό για τις δηλώσεις αυτές, διότι δεν καταχωρείται διακριτά το ποσό που καταβάλλεται με μετρητά).

Συνολικά οι μεταβιβάσεις που έγιναν αποκλειστικά ή εν μέρει με μετρητά αποτελούν το 24,9 % του συνόλου των μεταβιβάσεων (μία στις τέσσερις).

Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου

Με το νέο πλαίσιο, η συλλογή των εγγράφων θα πραγματοποιείται από τον συμβολαιογράφο που συντάσσει το συμβόλαιο μεταβίβασης ακινήτου μετά από εξουσιοδότηση των συμβαλλόμενων. Έτσι θα μπει τέλος στη λίστα των 17 εγγράφων που απαιτούνται σήμερα για να ολοκληρωθεί η μεταβίβαση ενός ακινήτου και οι φορολογούμενοι θα απαλλαγούν από τις επισκέψεις και την πολύωρη ταλαιπωρία  σε εφορία δήμους, κτηματολόγια.

Ο συμβολαιογράφος θα εισέρχεται με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και θα υποβάλει αίτημα σε κάθε φορέα χωριστά για την ηλεκτρονική χορήγηση των απαραίτητων πιστοποιητικών και εγγράφων.

Στη νέα ψηφιακή εφαρμογή θα εμπεριέχονται όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά και έγγραφα ενός ακινήτου από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (ΑΑΔΕ, Κτηματολόγιο, Τεχνικό Επιμελητήριο, ΕΦΚΑ) τα οποία θα αντλεί ο συμβολαιογράφος και θα καταχωρίζονται στον φάκελο του ακινήτου που πρόκειται να μεταβιβαστεί.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα με την ονομασία «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου», θα τρέχει στην ψηφιακή πύλη του Δημοσίου gov.gr.

Από εκεί και πέρα, οι ενδιαφερόμενοι και ο συμβολαιογράφος που συντάσσει τη σχετική πράξη εισέρχονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα κατόπιν αυθεντικοποίησης με τη χρήση των κωδικών TAXISnet ή με τη χρήση των διαπιστευτηρίων του Μητρώου Συμβολαιογράφων, αντίστοιχα.

Κατά την έκταση που αυτό προβλέπεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, τα ενδιαφερόμενα μέρη και ο συμβολαιογράφος μπορούν, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, να εξουσιοδοτούν αλλήλους για τη διενέργεια των παρεχόμενων από την ηλεκτρονική πλατφόρμα υπηρεσιών και την έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών.

Τρεις νέες ψηφιακές εφαρμογές

Ταυτόχρονα τρεις νέες ψηφιακές εφαρμογές, θα διευκολύνουν τις διαδικασίες για τις μεταβιβάσεις ακινήτων:

1. Επικαιροποίηση και επέκταση της ψηφιακής υποβολής δηλώσεων Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων και για τροποποιητικές δηλώσεις. Σήμερα υποβάλλονται ηλεκτρονικά, μέσω της πλατφόρμας myProperty, μόνο οι αρχικές δηλώσεις φόρου μεταβίβασης που αφορούν τις εξής συναλλαγές:

• Μεταβίβαση ακινήτου με επαχθή αιτία (αγοραπωλησία)
• Πλειστηριασμός
• Χρησικτησία
• Μεταβίβαση ποσοστών οικοπέδου λόγω εργολαβικού ανταλλάγματος
• Πλασματική μεταβίβαση
• Εκτέλεση προσυμφώνου εντός διετίας.

2. Επέκταση της εφαρμογής ψηφιακής υποβολής δηλώσεων Φόρου Δωρεάς/ Γονικής Παροχής για τροποποιητικές δηλώσεις. Σήμερα, μέσω της πλατφόρμας myProperty ο δωρητής/γονέας και ο δωρεοδόχος/τέκνο, υποβάλλουν από κοινού ηλεκτρονικά, χωρίς σύνταξη συμβολαίου:

Α. Δηλώσεις που υπάγονται στη φορολογική κλίμακα και αφορούν:

• Αρχικές (εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες) δηλώσεις φόρου δωρεάς/γονικής παροχής κινητών περιουσιακών στοιχείων (ενδεικτικά αυτοκινήτων, εταιρικών μεριδίων, εισηγμένων ή μη μετοχών, έργων τέχνης κ.λπ.) προς τους δικαιούχους όλων των κατηγοριών της φορολογικής κλίμακας, καθώς και χρημάτων που μεταβιβάζονται στους δικαιούχους της Α΄ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας με μεταφορά μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για τις οποίες δεν καταρτίζεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, με συμβαλλόμενα μέρη (δωρητή ή γονέα, δωρεοδόχο ή τέκνο) φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν ήδη εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ, εφόσον οι δωρεές/γονικές παροχές έχουν συντελεστεί από 1/1/2022.

Β. Δηλώσεις με αυτοτελή φορολόγηση

• Αρχικές (εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες) δηλώσεις φόρου δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων, πλην των οριζόμενων στην παραπάνω παράγραφο για τις οποίες δεν καταρτίζεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, με συμβαλλόμενα μέρη (δωρητή ή γονέα, δωρεοδόχο ή τέκνο) φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν ήδη εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ, εφόσον οι δωρεές/γονικές παροχές έχουν συντελεστεί από 1/1/2022.

3. Ανάπτυξη ηλεκτρονικής εφαρμογής για τα πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ που εκδίδονται με χειρόγραφη διαδικασία. Εξαιρείται το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ που εκδίδεται μετά από έλεγχο το οποίο σύμφωνα με το σχεδιασμό θα εκδίδεται ψηφιακά στα τέλη του 2024.