ΕΝΦΙΑ: Έρχονται τα εκκαθαριστικά – Το χρονοδιάγραμμα πληρωμών

Mέσα στο Σαββατοκύριακο, 29 με 30 Απριλίου αναμένεται να αναρτηθούν τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ 2023 για 6,3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων με την πληρωμή του φόρου να γίνεται και φέτος σε 10 ισόποσες δόσεις, με την πρώτη να καταβάλλεται τέλη Μαΐου και την τελευταία να καταβάλλεται τον Φεβρουάριο του 2024.

Ημερομηνίες πληρωμής ΕΝΦΙΑ 2023

Με βάση την κείμενη νομοθεσία “η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα έκδοσης της πράξης προσδιορισμού φόρου, εφόσον αυτή εκδοθεί μέχρι τις 15 του μηνός”. Στην περίπτωση αυτή δηλαδή, φέτος πληρωμή α΄ δόσης προβλέπεται έως 31 Μαΐου.

Σε διαφορετική περίπτωση, δηλαδή αν εκδοθεί από τις 16 του μηνός και μετά, η πληρωμή της α΄ δόσης θα γίνεται “μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου (δηλαδή από Ιούνιο και μετά).

Η τελευταία δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Φεβρουαρίου του επόμενου έτους” έως τις 29 Φεβρουαρίου 2024. Δηλαδή αν τα εκκαθαριστικά δε βγουν έως 15 Μαΐου, τότε οι 10 δόσεις μειώνονται προσαρμόζονται ανάλογα.”

Αναλυτικά οι ημερομηνίες πληρωμής του ΕΝΦΙΑ 2023 στις 10 ισόποσες μηνιαίες δόσεις είναι οι εξής:

• Τετάρτη 31 Μαΐου 2023
• Παρασκευή 30 Ιουνίου 2023
• Δευτέρα 31 Ιουλίου 2023
• Πέμπτη 31 Αυγούστου 2023
• Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2023
• Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2023
• Πέμπτη 30 Νοεμβρίου 2023
• Παρασκευή 29 Δεκεμβρίου 2023
• Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 2024
• Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου 2024

Εκτός από τις δόσεις υπάρχει και η δυνατότητα πληρωμής εφάπαξ του ΕΝΦΙΑ.

Επίσης πληρωμή γίνεται μέσω πιστωτικής κάρτας σε 12 δόσεις. Με το συγκεκριμένο τρόπο ο φόρος εξοφλείται από την τράπεζα και στη συνέχεια ο πελάτης καταβάλει τα χρήματα σε 12 δόσεις.

Τέλος προβλέπεται η ένταξη του φόρου στην πάγια ρύθμιση σε έως 24 δόσεις με επιτόκιο όμως.

Αντίθετα με ότι ισχύει για το φόρο εισοδήματος, όσοι επιλέξουν να πληρώσουν εφάπαξ τον ΕΝΦΙΑ, δεν δικαιούνται την έκπτωση του 3%.

Το φορολογικό βάρος

Με βάση την “αρχιτεκτονική” του ΕΝΦΙΑ η πλειοψηφία των ιδιοκτητών θα πληρώσει το ίδιο ποσό που κατέβαλε το 2022, ενώ ισχύουν οι ίδιες εκπτώσεις. Συνολικά εκτιμάται ότι τα έσοδα από τους φόρους στην ακίνητη περιουσία (με τον ΕΝΦΙΑ να είναι ο βασικός “πυλώνας”) αναμένεται να ανέλθουν σε 2,23 δισ. ευρώ, δηλαδή στα ίδια ακριβώς επίπεδα με το 2022.

Οι μόνοι/ες που θα έχουν αλλαγές στο φετινό εκκαθαριστικό, είναι εκείνοι/ες που είχαν μεταβολές στην ακίνητη περιουσία τους κατά το περασμένο έτος. Όσοι/ες, δηλαδή, το 2022 απέκτησαν κάποιο ακίνητο με αγορά, γονική παροχή ή κληρονομιά ή πούλησαν ή έγραψαν στα παιδιά ή τα εγγόνια τους ακίνητη περιουσία ή προέβησαν σε διορθώσεις στα τετραγωνικά μέτρα ακινήτων τους, κάνοντας τις σχετικές δηλώσεις στους δήμους με τις αναγκαίες προσαρμογές.

Εκπτώσεις

Και για φέτος παραμένει το ίδιο καθεστώς με τις εκπτώσεις κι έτσι από 50% και 100% που προβλέπονται μειώσεις για τον ΕΝΦΙΑ για τους ιδιοκτήτες ακινήτων με χαμηλά εισοδήματα.

Συγκεκριμένα, έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ δικαιούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων εφόσον:

• Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.
• Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.
• Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ για τον άγαμο, τα 150.000 ευρώ για τον έγγαμο με ένα εξαρτώμενο τέκνο και τα 200.000 ευρώ για τον έγγαμο με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Πλήρης είναι η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν άτομα με ποσοστό αναπηρίας άνω του 80%, εφόσον πληρούν τα παρακάτω κριτήρια:

• Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.
• Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.

Ποιοι εξαιρούνται της πληρωμής

Εξαιρούνται από την υποχρέωση πληρωμής ΕΝΦΙΑ του 2023, όσοι κατέχουν ακίνητο σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, καθώς επίσης και για εκείνους που διατηρούν δικαιώματα σε ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης.

Ειδικότερα:

• Απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ και για το έτος 2023 τα ακίνητα που βρίσκονται σε πληγείσες από φυσικά φαινόμενα και καταστροφές περιοχές, περιοχές υπό αναγκαστική απαλλοτρίωση, πολεοδομικά ανενεργές, καθώς και μεταφερόμενους οικισμούς και κοινότητες. Πιο συγκεκριμένα απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ τα ακίνητα που βρίσκονται:
  – σε περιοχές της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, τις οποίες έπληξαν οι πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018,
  – εντός ρητά κατονομαζόμενων υπό αναγκαστική απαλλοτρίωση, πολεοδομικά ανενεργών ή μεταφερόμενων οικισμών και κοινοτήτων των Περιφερειακών Ενοτήτων Φλώρινας, Κοζάνης και Γρεβενών,
  – στα διοικητικά όρια των Δήμων Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας ‘Αννας και Ιστιαίας – Αιδηψού της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας που επλήγησαν από τις πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν αρχής γενομένης την 27η Ιουλίου 2021,
  – σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας, και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου – που επλήγησαν από τον σεισμό και την πλημμύρα της 30ής Οκτωβρίου 2020, και
  – σε πληγείσες περιοχές από τις πυρκαγιές Ιουλίου 2022.Για τη χορήγηση της απαλλαγής υποβάλλεται αίτηση για το έτος 2023 στη Φορολογική Διοίκηση από τον δικαιούχο αυτής, η οποία ισχύει και για τα δύο επόμενα έτη.
• Χορηγείται απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ σε δικαιώματα επί ιστορικών διατηρητέων μνημείων ή έργων τέχνης, που προστατεύονται από τον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς και σε δικαιώματα επί κτιρίων, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί μέχρι την 31η.12.2021 ως διατηρητέα, εφόσον τα ως άνω μνημεία, έργα τέχνης ή κτίρια είναι προγενέστερα της 1ης Ιανουαρίου 1940, και για τα αναλογούντα σε αυτά ποσοστά επί των γηπέδων ή οικοπέδων, με σκοπό την προστασία των διατηρητέων μνημείων και έργων τέχνης της Χώρας.

Οι διορθώσεις σε Δήμους

Στο μεταξύ από το 2024 αναμένεται να περάσουν στον ΕΝΦΙΑ οι όποιες διορθώσεις στις εκκαθαρίσεις που θα προκύψουν από τις μειώσεις αντικειμενικών σε κάποιους δήμους. Ήδη, 169 Δήμοι έχουν καταθέσει, μετά τη σχετική δυνατότητα, που παρείχε το Υπ. Οικονομικών, σχετικές τεκμηριώσεις και αναμένεται το επόμενο διάστημα το υπουργείο Οικονομικών να αποφανθεί για το εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για αλλαγές στις τιμές ζώνης. Το μέτρο θα συνδυαστεί με τον αυξημένο φόρο ακινήτων που θα κληθούν να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες στις τελευταίες 2.167 περιοχές της χώρας που ήταν εκτός αντικειμενικών αξιών και θα ενταχθούν στον αντικειμενικό προσδιορισμό αξίας των ακινήτων . Παράλληλα, στον ΕΝΦΙΑ του 2024 εκτιμάται ότι μπορεί να υπάρξει σε πιλοτικό επίπεδο, η ενσωμάτωση της αυτοματοποιημένης διαδικασίας προσδιορισμού των τιμών ζώνης, με αξιοποίηση εμπορικών συντελεστών, όπως προβλέπεται από το στρατηγικό σχεδιασμό του Υπουργείου Οικονομικών.

Διορθώσεις στο Ε9

Να σημειωθεί ότι οι φορολογούμενοι που θα διαπιστώσουν στο εκκαθαριστικό λάθη στα στοιχεία των ακινήτων θα έχουν τη δυνατότητα να τα διορθώσουν υποβάλλοντας εμπρόθεσμα τροποποιητική δήλωση Ε9 έως τις 30 Ιουνίου 2023.

Επισημαίνεται, παράλληλα, ότι ανάλογα με την αξία της ακίνητης περιουσίας ο φόρος για όλα τα φυσικά πρόσωπα μειώνεται κατά:

– 30% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 100.000 ευρώ

– 25% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 150.000 ευρώ

– 20% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 250.000 ευρώ

– 15% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 300.000 ευρώ

– 10% για αξία ακίνητης περιουσίας έως 400.000 ευρώ

Προσαύξηση φόρου

Για ακίνητα αξίας άνω των 400.000 ευρώ επιβάλλεται επιπλέον φόρος

– υπό μορφή προσαύξησης του κύριου φόρου

– ξεχωριστά επί της αξίας κάθε ακινήτου, εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη των 400.000 ευρώ και εφόσον ο φορολογούμενος κατέχει αστική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εδαφικές εκτάσεις) συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 300.000 ευρώ.

Για ακίνητο αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ στο οποίο υπάρχει συνιδιοκτησία ή υπάρχουν περισσότερα από ένα εμπράγματα δικαιώματα κατανεμημένα σε περισσότερα του ενός πρόσωπα (π.χ. ο πατέρας έχει την επικαρπία και το τέκνο την ψιλή κυριότητα) ο επιπλέον φόρος υπολογίζεται στο 100% της αξίας της πλήρους κυριότητας του ακινήτου και εν συνεχεία επιμερίζεται στο κάθε πρόσωπο ανάλογα με το ποσοστό της αξίας που κατέχει.

Ο υπολογισμός του επιπλέον ΕΝΦΙΑ γίνεται με βάση κλίμακα, στην οποία τα πρώτα 400.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας του κάθε ακινήτου είναι αφορολόγητα.

Πάνω από το όριο των 400.000 ευρώ εφαρμόζονται κλιμακωτά ανά 100.000 ευρώ αξίας και μέχρι το όριο αξίας του 1.000.000 ευρώ συντελεστές φόρου από 0,2% έως 0,7%.

Για αξία ακινήτου άνω του 1.000.000 ευρώ και μέχρι τα 2.000.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 0,9% ενώ πάνω από τα 2.000.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 1%.

Επίσης υπάρχει προσαύξηση του συνολικού ΕΝΦΙΑ φυσικών προσώπων για κάθε ιδιοκτήτη ακίνητης περιουσίας συνολικής αξίας άνω των 500.000 ευρώ η οποία διαμορφώνεται ως εξής:

– για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 650.000 ευρώ, κατά ποσοστό 5%,

– για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 800.000 ευρώ, κατά ποσοστό 10%,

– για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 1.000.000 ευρώ, κατά ποσοστό 15%,

– για αξία ακίνητης περιουσίας από 1.000.000,01 ευρώ και άνω κατά ποσοστό 20%.