Προς μεγάλη απογοήτευση των επενδυτών, η ΕΚΤ μάλλον θα ζητήσει από τις ευρωπαϊκές τράπεζες να μην καταβάλουν μερίσματα τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους. Την ίδια στιγμή, όμως, οι ευρωπαϊκές τράπεζες βλέπουν την τιμή των μετοχών τους να υποχωρεί και ασκούν πιέσεις για να αρθεί αυτή η ντε φάκτο απαγόρευση κατά των μερισμάτων.
Σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg επικαλείται πηγές προσκείμενες στις σχετικές συζητήσεις. Αρκετά από τα μέλη του Δ.Σ. της Τράπεζας εκτιμούν πως δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις στην εικόνα της οικονομίας που να δικαιολογούν την επιστροφή στην καταβολή μερισμάτων. Τον Μάρτιο η ΕΚΤ κάλεσε τις ευρωπαϊκές τράπεζες να μην χορηγήσουν μερίσματα τουλάχιστον έως τον Οκτώβριο προκειμένου να διατηρήσουν όσο υψηλότερα κεφάλαια μπορούν για να είναι θωρακισμένες έναντι των κινδύνων της πανδημίας.
Στις διαμαρτυρίες μερίδας χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, η Τράπεζα απάντησε ότι αυτό θα είναι το τίμημα που θα καταβάλουν για τη χαλάρωση των ρυθμίσεων που αποφάσισε προκειμένου να τις βοηθήσει να στηρίξουν με πιστώσεις όσες επιχειρήσεις υπέστησαν πλήγμα από την πανδημία. Στο μεταξύ, όμως, ευρωπαϊκές τράπεζες, μεταξύ των οποίων η γαλλική ΒΝΡ Paribas, ασκούν παρασκηνιακά πιέσεις για να τους επιτραπεί η καταβολή μερισμάτων, καθώς προσπαθούν να στηρίξουν την τιμή της μετοχής τους που υποχωρεί. Η μετοχή της ΒΝΡ υποχώρησε χθες κατά 1,6% στην αγορά του Παρισιού, ενώ ο πανευρωπαϊκός δείκτης που παρακολουθεί τον κλάδο των τραπεζών και στον οποίο ανήκουν 23 τράπεζες κατέγραφε απώλειες 1,3%.
Εχει, ωστόσο, προηγηθεί μια εντυπωσιακή άνοδος των μετοχών, μια χαλάρωση του ρυθμιστικού πλαισίου εξαιτίας της πανδημίας αλλά και ένα πρόγραμμα εκτεταμένων εγγυήσεων δανείων από τις κυβερνήσεις. Ο συνδυασμός αυτός έχει στηρίξει σημαντικά τα έσοδα πολλών τραπεζών, που εκτιμούν πως θα ήταν δικαιολογημένη η επιστροφή στην πρότερη κατάσταση της καταβολής μερισμάτων. Ηδη ο ελβετικός τραπεζικός όμιλος UBS ανακοίνωσε την Τρίτη ότι ίσως αρχίσει και πάλι να επιστρέφει κεφάλαια στους μετόχους της γύρω στα τέλη του έτους.
Πηγές της ΕΚΤ αναφέρουν πως η τελική απόφαση επί του θέματος θα ληφθεί μάλλον μέσα στις επόμενες ημέρες. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν, πάντως, πως οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές των χωρών της Ευρωζώνης θα επιτρέψουν ενδεχομένως την καταβολή μερισμάτων όσον αφορά τις μικρότερες τράπεζες, που δεν εμπίπτουν ευθέως στην αρμοδιότητα της ΕΚΤ. Θεωρούν, πάντως, πιθανόν να επιλέξουν οι τράπεζες την καταβολή μερισμάτων σε μετοχές και όχι σε μετρητά, ώστε να κρατήσουν όσο μεγαλύτερα κεφάλαια μπορούν.
Το ζήτημα των μερισμάτων έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις στους κόλπους της ΕΚΤ, καθώς εμπλέκονται σε αυτό οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές καθώς και τα στελέχη που έχει διορίσει η Τράπεζα. Η διαμάχη αφορά το πόσο γρήγορα θα ανακληθεί η χαλάρωση των ρυθμίσεων που παραχωρήθηκε στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρωζώνης. Μερίδα των στελεχών της Τράπεζας υποστηρίζουν πως πρέπει να εξετάσει το θέμα κατά περίπτωση, ώστε να επιτρέψει στις ισχυρότερες τράπεζες να επιστρέψουν κάποιο κεφάλαιο στους μετόχους τους. Αλλα στελέχη της ΕΚΤ επιμένουν, όμως, πως το περιβάλλον παραμένει ακόμη εξαιρετικά αβέβαιο.
Από την πλευρά του, βέβαια, ο επικεφαλής της εποπτικής αρχής τραπεζών Αντρέα Ενρία δηλώνει πως έχει επίγνωση του προβλήματος των τραπεζών, ότι, δηλαδή, όταν δεν καταβάλλουν μερίσματα υποχωρούν οι μετοχές τους. Τον περασμένο μήνα δήλωσε μάλιστα «πρόθυμος» να εγκρίνει την καταβολή μερισμάτων, αλλά πρόσθεσε πως η ΕΚΤ θα δώσει το πράσινο φως μόνον όταν θα έχει βελτιωθεί σημαντικά το οικονομικό περιβάλλον.
Απόθεμα 30 δισ. ευρώ
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ, το αίτημά της να μην χορηγηθούν μερίσματα έχει ως αποτέλεσμα να παραμείνουν μέσα στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης κεφάλαια ύψους περίπου 30 δισ. ευρώ. Αυτά θωρακίζουν τις τράπεζες και τους δίνουν τη δυνατότητα να καλύψουν τυχόν ζημίες αλλά και να στηρίξουν τις επιχειρήσεις χορηγώντας τους πιστώσεις. Σημειωτέον ότι έρευνα της συμβουλευτικής επιχειρήσεων Oliver Wyman καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι ευρωπαϊκές τράπεζες ενδέχεται να καταγράψουν ζημίες ύψους έως και 800 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη πενταετία εξαιτίας της πανδημίας. Παράλληλα προβλέπει μείωση των εσόδων τους κατά 30 δισ. ευρώ. Και ενώ αποκλείει μια κατάρρευση του κλάδου από την πανδημία, η εν λόγω συμβουλευτική προειδοποιεί πως πολλές τράπεζες θα κλονιστούν, καθώς οι αποδόσεις τους θα είναι πολύ χαμηλές.
Εως τώρα η ΕΚΤ έχει ζητήσει από τις τράπεζες να υπακούσουν εθελοντικά στο αίτημά της. Σύμφωνα με τον κ. Ενρια, όμως, η Τράπεζα ενδέχεται να προβεί σε «νομικά δεσμευτικά μέτρα» αν δεν συμμορφωθούν.