Η προστασία της πρώτης κατοικίας αποτέλεσε μέσα στην περίοδο των μνημονίων ένα σημείο αναφοράς υψηλής προτεραιότητας για όλες ανεξαιρέτως τις κυβερνήσεις.
Ψηφίστηκαν διάφοροι νόμοι από τον νόμο Κατσέλη μέχρι και τον τελευταίο που ακόμη είναι σε ισχύ και θα είναι έως το τέλος Ιουλίου. Ωστόσο όπως δείχνουν τα στοιχεία σε αυτούς τους νόμους βρήκαν καταφύγιο οι κακοπληρωτές και όλοι εκείνοι που δεν είχαν και δεν έχουν καμία διάθεση να ρυθμίσουν το δάνειό τους.
Αντίθετα η συντριπτική πλειοψηφία εκείνων που πραγματικά ήθελαν να ρυθμίσουν το δάνειό τους, δεν επέλεξαν κάποιο νόμο, αλλά προχώρησαν σε απευθείας διαπραγμάτευση με την τράπεζα και βρήκαν λύση. Είναι χαρακτηριστικό με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν χθες στην δημοσιότητα, σχεδόν 200.000 δάνεια έχουν ρυθμιστεί σε λιγότερο από ένα χρόνο, από τα οποία μετά βίας τα 1.000 είναι μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Τα βασικά στατιστικά στοιχεία για την εξέλιξη του νόμου προστασίας της πρώτης κατοικίας:
Γενικά Στατιστικά Στοιχεία
Ρυθμίστηκαν 54,1 εκατ. ευρώ δανειακών απαιτήσεων με υποθήκη ή προσημείωση στην κύρια κατοικία.
Έχει πραγματοποιηθεί διαγραφή οφειλών, ύψους 9,8 εκατ. ευρώ.
Εγκρίθηκε Κρατική Επιδότηση, μέχρι τη συνολική εξόφληση των δόσεων αποπληρωμής των δανείων που ρυθμίστηκαν, ύψους 20,4 εκατ. ευρώ.
Η μέση αξία κύριας κατοικίας που προστατεύεται ανέρχεται στις 79,5 χιλ. ευρώ, ενώ 49,6 χιλ. ευρώ είναι το μέσο ποσό ρύθμισης δανείου.
Το μέσο ποσοστό Κρατικής Επιδότησης είναι 37,8 % της μηνιαίας δόσης δανείου.
Το μέσο ποσοστό διαγραφής οφειλών ανέρχεται στο 15,3 % των δανειακών απαιτήσεων που ρυθμίστηκαν.
Αναλυτικά στοιχεία αιτήσεων
Συνολικά, 4.058 αιτήσεις έχουν υποβληθεί από τους πολίτες και έχουν διαβιβαστεί στις τράπεζες και στους διαχειριστές δανείων.
295 νέοι χρήστες υπέβαλαν αίτηση τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ήτοι αύξηση κατά 7,83%.
1.172 νέοι χρήστες υπέβαλαν αίτηση από 13.03.2020, ημερομηνία κατά την οποία ξεκίνησαν τα περιοριστικά μέτρα λόγω του κορονοϊού,
2.690 νέοι χρήστες υπέβαλαν αίτηση από το τέλος του 2019, ήτοι αύξηση κατά 196,64%.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση του υπουργείου Οικονομικών «τους τελευταίους μήνες η πανδημία του κορονοϊού δοκιμάζει τις κοινωνικές και οικονομικές αντοχές όλων των χωρών του πλανήτη. Ακόμη και σήμερα, κανείς δεν γνωρίζει την έκταση και το βάθος αυτής της υγειονομικής κρίσης. Στην Ελλάδα, η Κυβέρνηση, η επιστήμη, το Κράτος και οι πολίτες έδρασαν, από την πρώτη στιγμή, με προνοητικότητα, μεθοδικότητα, αποφασιστικότητα και συντονισμό, πρωτίστως, για την προστασία της δημόσιας υγείας και, αμέσως μετά, για τη στήριξη των εργαζομένων και των εργοδοτών που πλήττονται από την κρίση».
Το υπουργείο Οικονομικών για την αντιμετώπιση του μεγάλου κοινωνικού και οικονομικού προβλήματος, της υπερχρέωσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, προέβη στις εξής ενέργειες:
1ον. Προέβλεψε, με την έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, τη διευκόλυνση των ιδιωτών, ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων, μέσω της αυτόματης τρίμηνης αναστολής καταβολής δόσεων στο πλαίσιο των ρυθμίσεων των ν.4469/17, 4605/19 και 3869/10. Οφειλέτες που δεν περιλαμβάνονται στις ανωτέρω ρυθμίσεις, δύνανται να επωφεληθούν της τρίμηνης αυτής αναστολής κατόπιν αίτησής τους και αξιολόγησης από τον πιστωτή.
Επιπλέον, σε συνεννόηση με τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων, υφίσταται διευκόλυνση των συνεπών επιχειρήσεων των οποίων η λειτουργία έχει επηρεαστεί από την υγειονομική κρίση, μέσω της μετάθεσης της καταβολής μέρους ή και του συνόλου των δόσεων του κεφαλαίου (χρεολύσια) των δανείων τους για χρονική περίοδο έξι μηνών και άνω.
2ον. Παρέτεινε τον υφιστάμενο Νόμο για την προστασία της κύριας κατοικίας για 3 ακόμη μήνες, έως το τέλος Ιουλίου 2020, συνυπολογίζοντας ότι, εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης, οι δυνητικοί δικαιούχοι αδυνατούν να υλοποιήσουν τις διαδικασίες υποβολής αίτησης, καθώς και τη νέα οικονομική πραγματικότητα. Έτσι, η αρχική διάρκεια των 6 μηνών που προέβλεπε η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, και έληγε στις 31 Δεκεμβρίου 2019, παρατάθηκε, συνολικά, κατά 7 μήνες από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ώστε να δοθεί μια τελευταία ευκαιρία αξιοποίησης του ισχύοντος πλαισίου σε όσους το επιθυμούν.
3ον. Σχεδιάζει και θα υλοποιήσει ένα νέο πρόγραμμα υποστήριξης δανειοληπτών, στο οποίο το Κράτος θα επιδοτεί, για ορισμένο χρονικό διάστημα, σημαντικό μέρος των μηνιαίων δόσεων όσων πλήττονται από τις συνέπειες του κορωνοϊού, και έχουν δάνεια με υποθήκη στην κύρια κατοικία.
Με το πρόγραμμα αυτό ενισχύονται, για πρώτη φορά, οι συνεπείς δανειολήπτες, με εξυπηρετούμενα δάνεια, οι οποίοι έχουν πληγεί από την πανδημία, υποστηρίζεται το σύνολο των δανειοληπτών που επλήγησαν από την υγειονομική κρίση, και έχουν «κόκκινο» δάνειο, ακόμη και μετά το τέλος του 2018, καλλιεργείται η κουλτούρα πληρωμών, αποτρέπεται η εκμετάλλευση του νέου πλαισίου από στρατηγικούς κακοπληρωτές, περιορίζεται ο κίνδυνος δημιουργίας μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων, ενισχύεται η κοινωνική συνοχή και καλύπτονται πολλαπλάσιοι δανειολήπτες σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο.
4ον. Συνεχίζει να επεξεργάζεται ένα νέο θεσμικό πλαίσιο ρύθμισης χρεών, το οποίο θα αντικαταστήσει όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα. Πλαίσιο που θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα συνολικής ρύθμισης και αναδιάρθρωσης όλων των χρεών, τη δυνατότητα παροχής δεύτερης ευκαιρίας για υπερχρεωμένους δανειολήπτες οι οποίοι αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους, τη δυνατότητα πτώχευσης και παροχής δεύτερης ευκαιρίας και στα φυσικά πρόσωπα, πέραν των νομικών, πρόνοιες για δανειολήπτες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες και εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών.
5ον. Διατήρησε, καθ’ όλη τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, σε πλήρη λειτουργία την Ηλεκτρονική Πλατφόρμα της προστασίας της κύριας κατοικίας και παρουσιάζει, στη 2η Έκθεση Προόδου, τα συγκεντρωτικά στοιχεία για την πορεία εξέλιξης των αιτήσεων το τελευταίο δίμηνο. Ενώ, μέσω της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους συνέχισε να εξυπηρετεί τους αιτούντες δανειολήπτες, είτε μέσω της ηλεκτρονικής γραμμής υποστήριξης (helpdesk) είτε μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας με τα 49 Κέντρα και Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών (τέσσερα λειτούργησαν εν μέσω της υγειονομικής κρίσης).