Τα βήματα για την ηλεκτρονική μεταβίβαση των ακινήτων

Σχέδιο υπουργικής απόφασης που περιγράφει τα 12 βήματα που θα πρέπει να ακολουθούνται προκειμένου ένα ακίνητο να αλλάζει χέρια ηλεκτρονικά έφτασε στα χέρια των συμβολαιογραφικών συλλόγων με αποστολέα την κυβέρνηση και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Το σχέδιο προβλέπει την δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου ακινήτου μέσω πλατφόρμας η οποία θα είναι προσβάσιμη από το gov.gr. Πρόσβαση θα έχει ο συμβολαιογράφος -στον οποίο πέφτει και το βάρος ολοκλήρωσης της διαδικασίας- αλλά και τα συμβαλλόμενα μέρη.

Ο στόχος είναι το σχέδιο να μπει σε πιλοτική εφαρμογή τουλάχιστον μέχρι τον προσεχή Νοέμβριο και στη συνέχεια η διαδικασία μεταβίβασης ακινήτου να γίνεται χωρίς επισκέψεις σε δημόσιες υπηρεσίες και πολύμηνες αναμονές.

Τα 12 βήματα που θα ήδη έχουν μπει στο «μικροσκόπιο» των εμπλεκόμενων μερών προκειμένου να διαπιστωθεί το κατά πόσο μπορεί το όλο πρόγραμμα να εφαρμοστεί στην πράξη με βάση τα σημερινά δεδομένα στην αγορά, έχουν ως εξής:

1.      Οι συμβολαιογράφοι εισέρχονται στην πλατφόρμα, αφότου αυθεντικοποιηθούν με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών-διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (taxisnet) και κατόπιν με τη χρήση των κωδικών-διαπιστευτηρίων του Μητρώου Συμβολαιογράφου, προκειμένου να πιστοποιηθεί η ιδιότητά τους για τη χρήση της πλατφόρμας.

2.      Οι συμβαλλόμενοι εισέρχονται στην πλατφόρμα, αφότου αυθεντικοποιηθούν με τη χρήση των  προσωπικών τους κωδικών-διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (taxisnet).

3.      Ο συμβολαιογράφος εισέρχεται στην πλατφόρμα και δημιουργεί νέο αίτημα μεταβίβασης εισάγοντας τους ΑΦΜ των συμβαλλομένων μερών, όπως του αγοραστή και του πωλητή. Κατόπιν, προσκαλεί τα συμβαλλόμενα μέρη μέσω της πλατφόρμας, ώστε να αποδεχτούν το αίτημα μεταβίβασης και να παράσχουν τις αναγκαίες εξουσιοδοτήσεις.

4.      Για την πρόσκληση, η πλατφόρμα αντλεί τα στοιχεία επικοινωνίας των συμβαλλομένων μερών από το Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (Ε.Μ.Επ.). Εάν τα στοιχεία επικοινωνίας δεν είναι καταχωρισμένα στο Ε.Μ.Επ., ο συμβολαιογράφος ενημερώνεται μέσω ειδικής σήμανσης της πλατφόρμας και προτρέπει τα συμβαλλόμενα μέρη να καταχωρίσουν τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο Ε.Μ.Επ.

5.      Μετά την επιτυχή αποστολή της πρόσκλησης στα συμβαλλόμενα μέρη, ο μεταβιβάζων εισέρχεται στην πλατφόρμα και κατόπιν στο αίτημα μεταβίβασης που δημιούργησε ο συμβολαιογράφος, ώστε να επιλέξει το προς μεταβίβαση ακίνητο, να αποδεχτεί την πρόσκληση και να εξουσιοδοτήσει τον συμβολαιογράφο να προβεί στη συλλογή εγγράφων και πληροφοριών και σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για τον σκοπό της σύνταξης της συμβολαιογραφικής πράξης. Παρέχοντας την εξουσιοδότηση αυτή, ο μεταβιβάζων συναινεί ρητά στην γνωστοποίηση από την ΑΑΔΕ μέσω της πλατφόρμας στο συμβολαιογράφο των απαραίτητων φορολογικών δεδομένων του, που συνδέονται με τη μεταβίβαση, όπως, ενδεικτικά, τους λόγους αδυναμίας έκδοσης φορολογικής ενημερότητας (π.χ. ύπαρξη οφειλών, δέσμευση ενημερότητας), κ.ά. Ο μεταβιβάζων επιλέγει το προς μεταβίβαση ακίνητο είτε πληκτρολογώντας τον ΑΤΑΚ είτε επιλέγοντάς το από την εμφαινόμενη στην πλατφόρμα λίστα των ακινήτων του, όπως αυτά είναι καταχωρισμένα στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9). Ο μεταβιβάζων έχει τη δυνατότητα να μεταφορτώσει τον τίτλο κτήσης του και το πιστοποιητικό μεταγραφής αυτού.

6.      O αποκτών εισέρχεται στην πλατφόρμα και στο αίτημα μεταβίβασης που δημιούργησε ο συμβολαιογράφος, ώστε να αποδεχτεί την πρόσκληση και να εξουσιοδοτήσει τον συμβολαιογράφο να προβεί στη συλλογή εγγράφων και πληροφοριών και σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για τον σκοπό της σύνταξης της συμβολαιογραφικής πράξης.

7.      Με την επιλογή του προς μεταβίβαση ακινήτου από τον μεταβιβάζοντα, την αποδοχή των προσκλήσεων και την παροχή των εξουσιοδοτήσεων από αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη, ολοκληρώνεται το αίτημα μεταβίβασης και δημιουργείται ο ηλεκτρονικός φάκελος της μεταβίβασης.

8.      Ο συμβολαιογράφος εισέρχεται στην πλατφόρμα και στο ολοκληρωθέν αίτημα μεταβίβασης, για να αιτηθεί την έκδοση των αναγκαίων δικαιολογητικών για τη σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης ή/και να τα συλλέξει, κατά περίπτωση. Τα δικαιολογητικά εμφαίνονται σε κατάλογο μέσα στον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασηςαγοραπωλησίας, ως εξής:

·        Τίτλος κτήσης: Μεταφορτώνεται το συμβολαιογραφικό έγγραφο στον ηλεκτρονικό φάκελο από τον Συμβολαιογράφο, εφόσον δεν το μεταφόρτωσε ο μεταβιβάζων. Εάν ο τίτλος κτήσης δεν είναι συμβολαιογραφικό έγγραφο, μεταφορτώνεται το αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου.

·        Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ: Η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από το ΟΠΣ Περιουσιολόγιο Ακινήτων της ΑΑΔΕ τα αναγκαία δεδομένα για το πιστοποιητικό του άρθρου 54Α του ν. 4174/2013 (Α’ 170). ) ν.4987/2022 (Α’ 206). Ο συμβολαιογράφος μπορεί να δει τα δεδομένα που αντλούνται και που αποθηκεύονται στον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης.

·        Αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας: Η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από το πληροφοριακό σύστημα φορολογικού μητρώου της ΑΑΔΕ τα αναγκαία δεδομένα για το αποδεικτικό ενημερότητας της παρ. 1 του άρθρου 12 του ν. 4174987/201322/2013 ν. 4987/2022, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στην παρ. 2 αυτού, όπως εξειδικεύονται στην κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα απόφαση ΠΟΛ. 1274/2013 του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. Ο συμβολαιογράφος μπορεί να δει τα δεδομένα που αντλούνται και που αποθηκεύονται στον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης.

·        Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας: Η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από το πληροφοριακό σύστημα του e-ΕΦΚΑ τα αναγκαία δεδομένα για το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας του άρθρου 25 του ν. 4611/2019 (Α’ 73). Ο συμβολαιογράφος μπορεί να δει τα δεδομένα που αντλούνται και που αποθηκεύονται στον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης.

·        Βεβαίωση Δήμου περί μη οφειλής ΤΑΠ: Μεταφορτώνεται στον ηλεκτρονικό φάκελο από τον Συμβολαιογράφο η βεβαίωση του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 (Α’ 62).

·        Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας: αντλείται υποχρεωτικά από την πλατφόρμα μέσω διαλειτουργικότητας με το πληροφοριακό σύστημα «Ταυτότητα Κτιρίου» του Τ.Ε.Ε.., το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας, όπως ορίζεται στα άρθρα 53επ του ν. 4495/2017 (Α’ 167), το οποίο αντικαθιστά και περιλαμβάνει τη βεβαίωση της παρ. 1 του άρθρου 83, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της έκδοσης και ισχύος αυτής.

·        Βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας τακτοποίησης και εξόφλησης του οικείου προστίμου.

·        Σχέδια (κατόψεις) του μηχανικού όπου αποτυπώνονται οι αυθαιρεσίες.

·        Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.

·        Οικοδομική άδεια και Σχεδιαγράμματα Πολεοδομίας (διάγραμμα κάλυψης, κατόψεις, τοπογραφικό, τομές  αντλούνται υποχρεωτικά από την πλατφόρμα μέσω διαλειτουργικότητας με το πληροφοριακό σύστημα «Ταυτότητα Κτιρίου» του Τ.Ε.Ε..

·        Απόσπασμα Κτηματολογικού Διαγράμματος: Η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από τη βάση δεδομένων του Ελληνικού Κτηματολογίου το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος του προς μεταβίβαση ακινήτου.

9.      Εφόσον το τοπογραφικό διάγραμμα έχει αναρτηθεί στην εφαρμογή ηλεκτρονικής υποβολής διαγραμμάτων, μπορεί να αντληθεί μέσω διαλειτουργικότητας από τη βάση δεδομένων του Ελληνικού Κτηματολογίου, με την καταχώριση του Κωδικού Ηλεκτρονικού Διαγράμματος (Κ.Η.Δ.).

10.   Μετά την καταβολή του φόρου από τον αποκτώντα το ακίνητο, η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από την εφαρμογή myProperty της Α.Α.Δ.Ε. τα αναγκαία δεδομένα σχετικά με την καταβολή του φόρου ή την απαλλαγή από την υποχρέωση αυτού.

11.   Τα δεδομένα όλων των εγγράφων που η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας, και αφορούν το πιστοποιητικό του άρθρου 54Α το αποδεικτικό ενημερότητας του άρθρου 12 και το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας αλλά και το αποδεικτικό καταβολής των φόρων μεταβίβασης κεφαλαίου του άρθρου 15 του ν. 4223/2013 (A’ 287), αποθηκεύονται σε έγγραφο που δημιουργείται από την πλατφόρμα και φέρει τα χαρακτηριστικά της παρ. 3 του άρθρου 27 του ν. 4727/2020 (έγγραφο εκδοθέν μέσω του gov.gr) και αποτελεί ένα ενιαίο Πιστοποιητικό.  Το Ενιαίο αυτό Πιστοποιητικό επέχει θέση ειδικής βεβαίωσης πληροφοριακού χαρακτήρα, έπεται της ηλεκτρονικής έκδοσης των επιμέρους πιστοποιητικών και επί αυτού αναγράφονται οι αριθμοί του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ, του αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας, του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας και του αποδεικτικού καταβολής των φόρων μεταβίβασης κεφαλαίου.

12.   Μετά την υπογραφή της συμβολαιογραφικής πράξης, ο συμβολαιογράφος εκδίδει αντίγραφο αυτής, το οποίο υπογράφει με εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή και εγκεκριμένη ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα, κατά την έννοια των παρ. 20 και 21 του άρθρου 2 του ν. 4727/2020, αντίστοιχα,  και το μεταφορτώνει στον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης. O Συμβολαιογράφος, μετά την ολοκλήρωση των ενεργειών της παραγράφου 1, και σύμφωνα με τα εκάστοτε οριζόμενα στο νόμο,  προβαίνει στις απαιτούμενες ενέργειες προς εξυπηρέτηση της υποβολής της συνταχθείσας εγγραπτέας συμβολαιογραφικής πράξης για την καταχώρισή της στα κτηματολογικά βιβλία του κατά τόπον αρμόδιου Κτηματολογικού Γραφείου ή Υποκαταστήματος.