Kι ενώ στην πρωταθλήτρια του τουρισμού στη Μεσόγειο, την Ισπανία, οι εργαζόμενοι στη φιλοξενία σταδιακά φαίνεται ότι επανέρχονται για τη σεζόν του 2023, στην Ελλάδα, ο κλάδος με πάνω από 10.100 ξενοδοχεία είχε φέτος το καλοκαίρι ένα έλλειμμα άνω των 60.000 εργαζομένων και ήδη είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό η επόμενη σεζόν.
Το θέμα της έλλειψης των εργαζομένων, που γιγαντώθηκε μέσα στην πανδημία, φαίνεται ότι θα απασχολήσει τον ευρωπαϊκό τουρισμό και την επόμενη χρονιά σε όλη την αλυσίδα του κλάδου, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην τελευταία, πανευρωπαϊκή μελέτη της Deloitte και μάλιστα όχι μόνο για το 2023, αλλά σε βάθος τριετίας.
Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, είναι ενθαρρυντικό, όπως σχολιάζουν σχετικά κορυφαίοι εγχώριοι τουριστικοί φορείς, ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία και η Ισπανία, ήδη σημειώνεται, ως έναν βαθμό, σταδιακή επιστροφή των εργαζομένων στον κλάδο για την επόμενη χρονιά.
Μία αιτία έχει να κάνει με το γεγονός ότι το κομμάτι της απασχόλησης, π.χ. στη Γερμανία, έχει πιο οργανωμένη δομή και οι επιδοματικές πολιτικές/οικονομικές ενισχύσεις μπορεί να έχουν πιο περιορισμένη διάρκεια αν συντρέχουν συγκεκριμένοι όροι και προϋποθέσεις – για παράδειγμα, αν προσφερθεί εργασία σε έναν ενδιαφερόμενο κι αυτός, ασκώντας το (δεδομένο) δικαίωμα άρνησης, κάνει κατάχρηση αυτού.
Επιπλέον, στην Ισπανία, όπου ο τουρισμός απασχολεί 1 στους 8 εργαζομένους και παρατηρήθηκαν φέτος επίσης πολύ μεγάλες ελλείψεις, η φετινή, επιτυχημένη σεζόν μπορεί να αποτελέσει παρακαταθήκη για το 2023: σε αυτή τη φάση η γρήγορη ανάκαμψη του κλάδου τη φετινή σεζόν που ολοκληρώθηκε πάνω από τις αρχικές προσδοκίες εκτιμάται ότι λειτουργεί θετικά δημιουργώντας μεγαλύτερη σιγουριά και ασφάλεια ως προς την ψυχολογία και την επιστροφή των εργαζομένων στον τουρισμό, οι οποίοι στη διάρκεια της πανδημίας έμειναν ουσιαστικά… ξεκρέμαστοι χάνοντας τη δουλειά τους και στρέφοντας το ενδιαφέρον τους σε άλλους τομείς.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, δεν παύουν να προβληματίζουν οι γενικότερες αβεβαιότητες στο οικονομικό σκηνικό, πανευρωπαϊκά, λόγω ακρίβειας, ενεργειακού, πληθωριστικών πιέσεων και μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των Ευρωπαίων καταναλωτών, με τον κλάδο να εκφράζει σε κάθε ευκαιρία την αγωνία του για το αν το κοινό θα κάνει περικοπές στις διακοπές του την επόμενη σεζόν, αναχαιτίζοντας και την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα.
Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΗOTREC, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ξενοδοχίας, Εστίασης και Αναψυχής, από τους σημαντικότερους φορείς του ευρωπαϊκού τουρισμού, όπου μάλιστα στη θέση του προέδρου εξελέγη πρόσφατα ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) Αλέξανδρος Βασιλικός, ο κλάδος φιλοξενίας στην Ε.Ε. αποτελείται από 1,9 εκατομμύρια επιχειρήσεις, δημιουργώντας την περίοδο προ πανδημίας 2015-2019 περί τα 2 εκατ. θέσεις εργασίας με συνολικά 11 εκατομμύρια απασχολούμενους στην Ε.Ε. Το 29,6% των εργαζομένων στον κλάδο είναι σχετικά ανειδίκευτο, σε σύγκριση με το 16,1% στη συνολική οικονομία, πράγμα που σημαίνει ότι η φιλοξενία «είναι χωρίς αποκλεισμούς και εντάσσει άτομα με διαφορετικά προφίλ και υπόβαθρα».
Τα νούμερα για την Ελλάδα
Για την Ελλάδα, από την πλευρά τους, οι τουριστικοί επιχειρηματίες ήδη έχουν ξεκινήσει την αναζήτηση προσωπικού για την επόμενη χρονιά, έχοντας διαπιστώσει στην πράξη ήδη από φέτος τις ελλείψεις.
Με βάση τα στοιχεία που συγκέντρωσε στο τέλος της φετινής σεζόν, την περίοδο από τις 15 Οκτωβρίου έως τις 15 Νοεμβρίου, το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για λογαριασμό του ΞΕΕ, για την απασχόληση στα ελληνικά ξενοδοχεία συνολικά μέσα στο 2022, προέκυψε ότι δεν καλύφθηκαν 60.225 θέσεις εργασίας από τις συνολικά προβλεπόμενες στο οργανόγραμμα των ξενοδοχείων (κοντά στις 263.000), νούμερο που μεταφράζεται σε ένα 23% επί του συνόλου. Το αντίστοιχο νούμερο το 2021 ήταν 53.249 θέσεις εργασίες που έμειναν χωρίς να καλυφθούν ή αλλιώς ποσοστό 22%. Όσον αφορά τις ειδικότητες, αυτή του sommelier κατέγραψε τις μεγαλύτερες ελλείψεις το 2022, σε ποσοστό 57%, ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η ειδικότητα του λογιστή/βοηθού λογιστή (11%). Οπως προκύπτει επιπλέον από τα ίδια στοιχεία, από το σύνολο των ελληνικών ξενοδοχείων ποσοστό 40% εμφανίζει έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καμαριέρας το 2022, έναντι 38% το 2021. Επισημαίνεται εδώ ότι ειδικά οι καμαριέρες είναι στην κορυφή του οργανογράμματος και αντιστοιχούν στο 16% των συνολικών θέσεων εργασίας στα ξενοδοχεία και ακολουθούν οι σερβιτόροι και ρεσεψιονίστ με ποσοστά 9% και 8% επί του συνόλου.
Επιπλέον, όσο ανεβαίνει η κατηγορία τόσο αυξάνονται και οι ανάγκες, ενώ γενικότερα μία νέα θέση εργασίας δημιουργείται στον ξενοδοχειακό κλάδο για κάθε 2,5 δωμάτια κατά μέσο όρο. Ανά κατηγορία, μία θέση εργασίας δημιουργείται για κάθε 1,5 δωμάτιο σε ένα πεντάστερο, για κάθε 2 δωμάτια σε ένα τετράστερο, για κάθε 3,1 δωμάτια σε μια μονάδα 3 αστέρων κ.ο.κ..
Πηγή: newmoney.gr